🌹🙏 ଉପନିଷଦ ଗାଥା 🙏🌹

"ଶରୀର ରଥ ଅଟେ, ଆତ୍ମା ରଥ ର ସ୍ବାମୀ ତଥା ରଥି ଅଟେ । ବୁଦ୍ଧି ସାରଥୀ ଅଟେ ଏବଂ ମନ ହେଉଛି ଲଗାମ , ଏମିତି ବୁଝ ଶ୍ରୋତ୍ରାଦି ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ମାନେ ଏହି ରଥ ର ଘୋଡ଼ା ଅଟନ୍ତି, ଶବ୍ଦ, ସ୍ପର୍ଶ, ରୂପ, ରସ ଗନ୍ଧାଦି ବିଷୟ ମାନେ ଏହି ଘୋଡ଼ା ମାନଙ୍କର ଦୈାଡିବା ର ମଇଦାନ ଅଟେ ଏବଂ ଶରୀର,ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ତଥା ମନ ସହ ଯୁକ୍ତ ଆତ୍ମା ଭୋକ୍ତା ଅଟେ । ଘୋଡ଼ା ମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ରଥ ଚାଲେ, ପରନ୍ତୁ ସେହି ରଥ କୁ ଯେଉଁ ଆଡ଼କୁ ନେଇଯିବା ଲଗାମ ଧରିଥିବା ବୁଦ୍ଧିମାନ ସାରଥି ର କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ । ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ରୂପୀ ବଳବାନ ଏବଂ ପ୍ରମଥନକାରୀ ଘୋଡ଼ା ମାନେ ବିଷୟ ରୂପୀ ମଇଦାନ ରେ ମନ ଇଚ୍ଛା ଦୈାଡିବା କୁ ଚାହାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଯଦି ବୁଦ୍ଧି ରୂପୀ ସାରଥି ମନ ରୂପୀ ଲଗାମ କୁ ଦୃଢ଼ତା ର ସହ ଟାଣି ତାକୁ ନିଜ ଆୟତ୍ତ ରେ ରଖେ ତେବେ ଘୋଡ଼ା ମାନଙ୍କର ଶକ୍ତି ନାହିଁ କି ସେମାନେ ମନ ରୂପୀ ଲଗାମ ର ବିନା ସାହାରାରେ ମନ ଇଚ୍ଛା ଦୈାଡି ପାରିବେ । ଏହା ସମସ୍ତ ଙ୍କୁ ଜଣା ଯେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ମାନେ ବିଷୟ ମାନଙ୍କୁ ସେତେବେଳେ ଗ୍ରହଣ କରି ପାରିବେ ଯେତେବେଳେ ମନ ସେମାନଙ୍କ ସାଥିରେ ଥିବ, ଘୋଡ଼ା ମାନେ ସେହି ଆଡ଼କୁ ଦୈାଡନ୍ତି ଯେଉଁ ଆଡ଼କୁ ଲଗାମ ର ସାହାରା ଥିବ, ପରନ୍ତୁ ଏହି ଲଗାମ କୁ ଠିକ୍ ରଖିବା ସାରଥି ର ବଳ, ବୁଦ୍ଧି ଓ ମାର୍ଗ ର ଜ୍ଞାନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଯଦି ବୁଦ୍ଧି ରୂପୀ ସାରଥି ବିବେକ ଶୂନ୍ୟ ତଥା ନିପୁଣ ନୁହେଁ ତେବେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ରୂପୀ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦୁଷ୍ଟ ଘୋଡ଼ା ମାନେ ତାହାର ଆୟତ୍ତ ନହୋଇ ଲଗାମ କୁ ନିଜ ଆୟତ୍ତ କୁ ନେଇ ଯାଆନ୍ତି । ଏବଂ ପରିଣାମ ସ୍ବରୂପ ସେମାନେ ରଥ , ରଥି ଓ ସାରଥି କୁ ଯେକୌଣସି ଖରାପ ସ୍ଥାନ ରେ ନେଇ କଚାଡ଼ି ଦିଅନ୍ତି । ପରନ୍ତୁ :

ଯସ୍ତୁ ବିଜ୍ଞାନବାନ୍ ଭବତି ଯୁକ୍ତେନ ମନସା ସଦା

ତସ୍ୟେନ୍ଦ୍ରିୟାଣି ବଶ୍ୟାନି ସଦଶ୍ଵା ଇବ ସାରଥେ ।।

-- କଠୋପନିଷଦ

ଯାହାର ବୁଦ୍ଧି ରେ ବିବେକ ଥାଏ, ଯାହାର ମନ ଏକାଗ୍ର ତଥା ସମାହିତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାର ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗଣ ଭଲ ଘୋଡ଼ା ଙ୍କ ଭଳି ବୁଦ୍ଧି ରୂପୀ ସାରଥି ର ଆୟତ୍ତ ରେ ରହନ୍ତି ।

ଯାହାର ମନ ନିଗ୍ରହ ରହିତ, ଯିଏ ଅବିବେକୀ ତଥା ଯିଏ ସର୍ବଦା ଅପବିତ୍ର ଅଟେ, ଏମିତି ରଥି କୁ କେବେବି ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପରମପଦ ବ୍ରହ୍ମ ର ପ୍ରାପ୍ତି ହୁଏ ନାହିଁ । ତାକୁ ବାରମ୍ବାର କଷ୍ଟମୟ ଜନ୍ମମରଣ ରୂପୀ ସଂସାର ରେ ହିଁ ଘୁରି ବୁଲିବାକୁ ପଡୁଥାଏ, ପରନ୍ତୁ

ଯସ୍ତୁ ବିଜ୍ଞାନବାନ୍ ଭବତି ସମନସ୍କଃ ସଦା ଶୁଚିଃ

ସ ତୁ ତତ୍ପଦମାପ୍ନେତି ଯସ୍ମାଦ୍ ଭୂୟୋ ନ ଜାୟତେ ।।

-- କଠୋପନିଷଦ

ଯିଏ ବିବେକୀ ଅଟେ, ଯାହାର ମନ ନିଗ୍ରୁହୀତ ଅଟେ, ଯିଏ ସଦା ପବିତ୍ର ରହିଥାଏ ସେ ଏମିତି ପରମପଦ କୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଯେଉଁ ଠାରୁ ଆଉ ଫେରି ଆସିବାକୁ ପଡ଼େ ନାହିଁ ବା ବାରମ୍ବାର ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁ ଚକ୍ର ରେ ପଡ଼ିବାକୁ ହୁଏ ନାହିଁ । ଯାହାର ବୁଦ୍ଧି ରୂପୀ ସାରଥି ବିବେକୀ ଅଟେ ଯାହାର ମନ ରୂପୀ ଲଗାମ ସ୍ଥିର ଅଟେ, ଯାହାର ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ରୂପୀ ଘୋଡ଼ା ମାନେ ଲଗାମ ର ସହ ବିବେକମୟୀ ବୁଦ୍ଧି ର ଆୟତ୍ତ ରେ ଅଛନ୍ତି, ସେ ଏହି ରଥ ର ସାହାଯ୍ୟ ରେ ସଂସାର ର ଆରପାରି ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳ ରେ ଅନାୟାସରେ ପହଞ୍ଚି ପାରେ । ଏବଂ ସେହି : "ତଦ୍ ବିଷ୍ଣୋ ପରମପଦମ୍ " ବା ଭଗବାନ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁ ଙ୍କ ପରମପଦ କୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ।

🙏 ଓଁ ନମୋଃ ଭଗବତେ ବାସୁଦେବାୟ 🙏