ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ଓ ଗଳ୍ପ ପରମ୍ପରା ପାଇଁ ପରିଚିତ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଗଳ୍ପକାର ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ରାଜ୍ୟର ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଶ୍ୟପଟ୍ଟରେ ଚିରନ୍ତନ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ "ବିଖ୍ୟାତ ପାଞ୍ଚଟି" କାହାଣୀକାରଙ୍କୁ ସଙ୍କୁଚିତ କରିବା ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସେମାନଙ୍କର କାହାଣୀ କହିବାର ଦକ୍ଷତା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା କେତେକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଏଠାରେ ଅଛନ୍ତି:

1.କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ (1901-1991):

ବିଶିଷ୍ଟ ଔପନ୍ୟାସିକ ତଥା ଗାଳ୍ପିକ କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ତାଙ୍କର ମାର୍ମିକ ଓ ସାମାଜିକ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଗଳ୍ପ ପାଇଁ ବେଶ୍ ପରିଚିତ ଥିଲେ। ନୀଳଗିରିରେ ଜନ୍ମିତ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ମଣିଷର ସମ୍ପର୍କର ଜଟିଳତାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଅନେକ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶା ସମାଜର ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଗତିଶୀଳତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ। ତାଙ୍କର ଉପନ୍ୟାସ "ମାଟିର ମଣିଷ" ମଣିଷର ଭାବନାର ଜଟିଳତାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରୁଥିବା ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତି। କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣଙ୍କ ଗଳ୍ପରେ ମଣିଷର ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱକୁ ଗଭୀର ଭାବେ ବୁଝିବା ସହ ସେ ଚିତ୍ରଣ କରିଥିବା ସମାଜର ସୂକ୍ଷ୍ମ ଅନୁଧ୍ୟାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା।

2.ମନୋଜ ଦାସ (1934-2021):

ସାହିତ୍ୟିକ ମନୋଜ ଦାସ ଜଣେ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭା ସମ୍ପନ୍ନ ଲେଖକ, ଦାର୍ଶନିକ, କଥାକାର ଥିଲେ, ଯାହାର ପ୍ରଭାବ ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଦର୍ଶକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଶଙ୍କରୀରେ ଜନ୍ମିତ ତାଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା, ଦର୍ଶନ, ମଣିଷର ସ୍ଥିତିର ଗଭୀର ଅନୁଧ୍ୟାନ ଭରି ରହିଥିଲା। "ଦ କ୍ରୋକୋଡାଇଲ୍ସ ଲେଡି" ଭଳି କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ସମେତ ତାଙ୍କର କାର୍ୟ୍ୟଗୁଡିକ ବହୁଳ ଭାବରେ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଅସଙ୍ଖ୍ୟ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଛି। ମନୋଜ ଦାସଙ୍କ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ସୀମାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ ଖ୍ୟାତିସମ୍ପନ୍ନ ଗଳ୍ପକାର ଭାବେ ପରିଗଣିତ।

3.ପ୍ରତିଭା ରାୟ :

ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖିକା ତଥା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ମର୍ୟ୍ୟାଦାଜନକ ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ପାଇବାରେ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ପ୍ରତିଭା ରାୟ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ଜଣେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କଥାକାର। 1943 ମସିହାରେ ଜନ୍ମିତ ଶ୍ରୀ ରାୟଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ମଣିଷର ସମ୍ପର୍କ, ସାମାଜିକ ନିୟମ ଓ ନାରୀର ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଭୂମିକାର ଜଟିଳତାକୁ ଅନୁଶୀଳନ କରାୟାଇଛି। ତାଙ୍କର ଉପନ୍ୟାସ "ଯଜ୍ଞସେନୀ" ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ମହାଭାରତର ଏକ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ପୁନଃକଥନ, ଯାହା ତାଙ୍କର ଅଭିନବ କାହାଣୀକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରେ। ପ୍ରତିଭା ରାୟଙ୍କ ସାହିତ୍ୟିକ ଅବଦାନ କେବଳ ସମାଲୋଚକ ମହଲରେ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇ ନାହିଁ, ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଲିଙ୍ଗଗତ ଗତିଶୀଳତାର ଅଧିକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଅନୁଧ୍ୟାନର ପଥ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିଛି।

4.ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକ :

ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାର ଅଧିକାରୀ ସାହିତ୍ୟିକ ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକ (1936-2009) ନିଜର ଗଳ୍ପ ପ୍ରତିଭା ବଳରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ଦେଇଥିଲେ। ଜଣେ ଦକ୍ଷ ଔପନ୍ୟାସିକ ଓ ଗାଳ୍ପିକ ଶ୍ରୀ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଜୀବନଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସମକାଳୀନ ସହରୀ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଆଦି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାୟାଇଥିଲା। ତାଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଅନେକ ସମୟରେ ବାସ୍ତବବାଦର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ଓ ମଣିଷର ଆଚରଣର ସୂକ୍ଷ୍ମ ଅନୁଧ୍ୟାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା। ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ "ତଲାଶ" ଓ "ନିଷାଦ" ଭଳି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରଚନାଗୁଡ଼ିକ କ୍ଲାସିକ୍ ଭାବେ ପରିଗଣିତ, ଯାହା ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ଓ ଚିନ୍ତା ଉଦ୍ରେକକାରୀ ଗଳ୍ପ ରଚନା କରିବାରେ ତାଙ୍କର ଦକ୍ଷତାକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ।

5.ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଣେ ବିଖ୍ୟାତ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର (1862-1924) ତାଙ୍କର ଗଭୀର ଲେଖନୀରେ ଏକ ଅମିଟ ଛାପ ଛାଡ଼ିଥିଲେ। ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲପୁରରେ ଜନ୍ମିତ ଶ୍ରୀ ମେହେରଙ୍କ କବିତା ସମୟର ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବରେ ରହି ଏ ଅଞ୍ଚଳର ସାଂସ୍କୃତିକ ଲୋକାଚାର ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରମ୍ପରାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲା। "କାବ୍ୟ" ନାମରେ ପରିଚିତ ତାଙ୍କର କାବ୍ୟ ରଚନାଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ଗୀତିକବିତା ସୌନ୍ଦର୍ୟ୍ୟ ଓ ଦାର୍ଶନିକ ଗଭୀରତାର ପରିଚୟ ଦେଇଥାଏ। ମେହେରଙ୍କ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ରଚନା "ତପସ୍ୱିନୀ" ଏକ କାବ୍ୟିକ କୃତି ଭାବରେ ଠିଆ ହୋଇଛି। ତାଙ୍କ ପଦ୍ୟରେ ଅନେକ ସମୟରେ ମଣିଷର ଭାବପ୍ରବଣତା, ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ୟ୍ୟ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଯାତ୍ରାର ସୂକ୍ଷ୍ମତା ଖୋଜା ଯାଉଥିଲା। ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କବି ଭାବେ ପରିଗଣିତ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ କାବ୍ୟିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର କାଳଜୟୀ ଆକର୍ଷଣରେ ପାଠକଙ୍କୁ ବିମୋହିତ କରିଚାଲିଛି ତାଙ୍କର ଐତିହ୍ୟ।

ଉପଶେଷ: -

ପରିଶେଷରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ଏହି ପାଞ୍ଚ ପ୍ରମୁଖ ଗଳ୍ପକାର ରାଜ୍ୟର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାହିତ୍ୟିକ ଐତିହ୍ୟରେ ଏକ ଅମିଟ୍ ଛାପ ଛାଡ଼ି ଯାଇଛନ୍ତି। ସାମାଜିକ ବାସ୍ତବବାଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଦାର୍ଶନିକ ଅନ୍ୱେଷଣ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ସହ ପାଠକ ଓ ଲେଖକଙ୍କୁ ସମାନ ଭାବେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ କରିଚାଲିଛି। ନିଜର ଗଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ କେବଳ ଓଡ଼ିଶାର ବିକାଶଶୀଳ ଗତିଶୀଳତାକୁ ଲିପିବଦ୍ଧ କରି ନାହାନ୍ତି, ବରଂ ଭାରତର ବ୍ୟାପକ ସାହିତ୍ୟିକ ପରିଦୃଶ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ରହିଛି

ଓଡିଆଭାଷାରେ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ୫ ମୁଖ୍ୟ କାହାଣୀକାର

ଓଡିଆଭାଷାରେ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ୫ ମୁଖ୍ୟ କାହାଣୀକାର