"ଭାରତ ସରୋସେ ଉତ୍କଳ କମଳ

ତା ମଧ୍ୟ କେଶର ପୁଣ୍ୟ ନୀଳାଚଳ

ଉତ୍କଳ ନେତା ର ନାହିଁ ପ୍ରୟୋଜନ

ଉତ୍କଳ ନେତା ହିଁ ସ୍ଵୟଂ ନାରାୟଣ"

ଏହି କାନନ କୁନ୍ତଳା, ତଟିନୀ ମେଖଳା ଉତ୍କଳ ତଥା ଓଡ଼ିଶା ହେଉଛି ସ୍ବପ୍ନ ର ପ୍ରଦେଶ। ତିରିଶି ଗୋଟି ଜିଲ୍ଲା କୁ ନେଇ ଗଢ଼ି ଉଠି ଥିବା ସ୍ବପ୍ନ ର ପ୍ରଦେଶ ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶା ଯାହା ପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ର ଏକ ଅନନ୍ୟ ସମ୍ମିଶ୍ରଣ। ଏହାର ଦାଣ୍ଡ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ, ଏହାର ଓଷା ବଡ଼ ଓଷା, ଏହାର ଠାକୁର ବଡ଼ ଠାକୁର ଓ ଏହାର ପ୍ରସାଦ ମହାପ୍ରସାଦ ଭାବେ ଖ୍ୟାତ। ସମୟ ର ତାଳ ରେ ତାଳ ଦେଇ ଓଡ଼ିଶା ଆଜି ନୂଆ ଯୁଗ ର ପାହାଚ ରେ ପାଦ ଦେଇଛି।

ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଓଡ଼ିଶା ରେ ମୋର କେତୋଟି ପ୍ରିୟ ପ୍ରମୁଖ ସହର ବିଷୟ ରେ ।

୧)ଭୁବନେଶ୍ୱର-

ଓଡ଼ିଶା ର ସହର ବିଷୟରେ ଲେଖି ଯଦି ଏହାର ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵର କୁ ପ୍ରଥମ ରେ ନ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବି ତେବେ କଣ ଏହା ଠିକ୍ ଲାଗିବ? ତିନି ହଜାର ବର୍ଷ ତଳ ର ଇତିହାସ କୁ ଛାତି ରେ ଜାକି ସେ ସଗର୍ବରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି।

ତୋଷାଳୀ, କଳିଙ୍ଗ ନଗର, ନଗର କଳିଙ୍ଗ, ଏକାମ୍ର କାନନ ଓ କୃତିବାସ କଟକ ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ନାମ କୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ସେ ଆଜି ଭୁବନ ମୋହିନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵର ପାଲଟିଛି। ଭୁବନେଶ୍ୱର କୁ ମନ୍ଦିର ମାଳିନୀ ସହର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। କଥା ରେ ଅଛି ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ମନ୍ଦିର କୁ ମିଶାଇ ଦେଲେ ମଧ୍ୟ ଏକାକୀ ଭାବରେ ଭୁବନେଶ୍ଵର ରେ ତାଠାରୁ ଅଧିକ ମନ୍ଦିର ଅଛି। ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ଠୁ ରାଜାରାଣୀ ମନ୍ଦିର ଠୁ ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ଏହାର ଶୈବ ପୀଠ ର ମହିମା ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରୁଛି। ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବ ପୁରାତନ ମନ୍ଦିର ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ବର ବି ଏହି ଭୁବେଶ୍ଵରଠାରେ ରହି ତାର ଗୌରବ ଗାଥା ଗାଉ ଅଛି । ଖଣ୍ଡଗିରି, ଉଦୟଗିରି ଓ ଧଉଳି ଭଳି ସ୍ଥାପତ୍ୟ କର୍ପୁର ଉଡ଼ି ମଧ୍ୟ କନା ଖଣ୍ଡେ ପଡ଼ି ରହିଲା ପରି ପ୍ରାଚୀନ ଐତିହ୍ୟ କୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରୁଛି।

୧୯୪୮ ମସିହା ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହରେକଷ୍ଣ ମହତାବ ଙ୍କ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀ କଟକ ରୁ ଭୁବନେଶ୍ଵର କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା। ଯଦିଓ ସେତେବେଳେ ଭୁବନେଶ୍ଵର ରେ ବିଶେଷ ପ୍ରଗତି ହୋଇ ନ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବିକାଶ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହୋଇ ସେ ଆଜି ଭାରତ ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସହର ଭିତରେ ସ୍ଥାନ ପାଇ ପାରିଛି। ବିଜୁଟ୍ଟନାୟକ ବିମାନ ବନ୍ଦର , ପଠାଣି ସାମନ୍ତ ପ୍ଲାନେଟରୀୟମ, ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ଆଇ ଆଇ ଟି ଭୁବନେଶ୍ଵର (IIT BBSR), ଆଇ ଏଲ୍ ଏସ୍ (ILS) , ଷ୍ଟାଡିୟମ୍ , ନନ୍ଦନକାନନ ଆଦି ଜାତୀୟ ସ୍ଥର ରେ ମଧ୍ୟ ନାଁ କରିଛି। ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଭୁନେଶ୍ଵରଠାରେ ମେଟ୍ରୋ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯିବ। ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵର ଯେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରମୁଖ ସହର ଏଥିରେ ତିଳେ ହେଲେ ଦ୍ଵିମତ ନାହିଁ ଏମିତି କି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଙ୍କ ହିସାବରେ ଭୁବନେଶ୍ଵର କୁ ଛାଡ଼ି ବାକି ସହର ରେ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ଉନ୍ନତି କରଣ ଆବଶ୍ୟକ।

୨) କଟକ -

ଯଦି ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟ କୁ ସହର ରେ ସମ୍ମିଳିତ କରିବାକୁ ଚାହିଁବି ତେବେ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରାତନ ରାଜଧାନୀ କଟକ ନାମ ପ୍ରଥମ ରେ ଆସିବ। ଦୀର୍ଘ ଚାରି ଶହ ବର୍ଷ କଟକ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀ ଭାବରେ ଥିଲା।

ପ୍ରାଚୀନ ଓଡ଼ିଶାର ବ୍ୟବସାୟ ର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ଥିଲା କଟକ। ଗଡ଼ ଗଡ଼ିଆ ଘାଟ ର ବାଲିଯାତ୍ରା ଆଜି ବି ପ୍ରାଚୀନ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ର ମୁଖ ସାକ୍ଷୀ ଭାବରେ ବିଦ୍ୟମାନ । କେଶରୀ ଓ ଗଙ୍ଗ ବଂଶର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ରେ କଟକ ବେଶ୍ ଉନ୍ନତି କରିଥିଲା। ମହାନଦୀ ର ତିର ରେ ଅବସ୍ଥିତ କଟକ କୁ ରୂପା ର ସହର ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। କଟକ ରେ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ବିଶ୍ଵ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓ ରୂପା ତାରକସି କାମପାଇଁ ନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛି।

କଟକ ର କଟକ ଚଣ୍ଡୀ ମନ୍ଦିର, ବାରବାଟି ଦୁର୍ଗ, ବାରବାଟି ଷ୍ଟାଡିୟମ୍, ରେଭେନ୍ସା କଲେଜ , କଟକ ର ଦହିବରା ଆଲୁଦମ୍ ସହ ଲୋକ ମାନଙ୍କ ପ୍ରେମ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ରହିଛି। ପ୍ରାୟ ଛ ଲକ୍ଷ ରୁ ସାତ ଲକ୍ଷ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ କଟକ ଯେ ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସହର ଏଥିରେ ଦ୍ୱିମତ ନାହିଁ।

୩) ଭଦ୍ରକ -

ଆପଣ କହି ପାରନ୍ତି ମୁଁ biased ବୋଲି ଆଉ ମୁଁ ଏ ଅପବାଦ କୁ ହସି ହସି ସହିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। କାରଣ ଭଦ୍ରକ ମୋର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରିୟ ର ସହର କାରଣ ଏ ଭଦ୍ରକ ସହର ହିଁ ମୋତେ କୋଳରେ ବଢ଼େଇ ମଣିଷ କରିଛି। ହୋଇପାରେ ପ୍ରକୃତି ମା ଅନେକ ପ୍ରାକୃତିକ ସୁନ୍ଦରତା ରେ ସଜେଇ ଦେଇନି, ତାର ବକ୍ଷ ଉପରେ ଶୋଭା ପାଏନି ସୁଉଚ୍ଚ ପର୍ବତ ମାଳା ତଥାପି ଏ ମୋର ପ୍ରିୟ ର ସହର।

୧୯୯୩ ମସିହା ରେ ଭଦ୍ରକ ବାଲେଶ୍ଵର ଠାରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ହୋଇଥିଲା। ଭଦ୍ରକ ର ନାମ କରଣ ଭଦ୍ରକ ର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ଭଦ୍ରକାଳୀ ଙ୍କ ନାମ ରୁ ନାମିତ । ଭଦ୍ରକ ସହର ଠାରୁ ଅନତି ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶୈବପୀଠ ଆରଡ଼ି ଆଖଣ୍ଡଳମଣି। ଭଦ୍ରକ ର ଧାମରା ବନ୍ଦର, କାଳୀପୂଜା , ଭାଇଚାରା, ରାମନବମୀ ଇତ୍ୟାଦି ଏହାର ପରିଚୟ। କଲାମ ଦ୍ୱୀପ ବା ପୂର୍ବ ପରିଚିତ ହୁଇଲାର ଦ୍ୱୀପ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବିକଶିତ ବିଜ୍ଞାନ ଦିଗକୁ ଦର୍ଶାଇ ଥାଏ। ଛ କଡ଼ି ହୋତା ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଭଦ୍ରକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ରାଜ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ର ରଚୟିତା ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର , କବି ଶେଖର ଚିନ୍ତାମଣି ମହାନ୍ତି ଓ ଜାତୀୟ କବି ବାଞ୍ଛାନିଧି ମହାନ୍ତି ଙ୍କ ର ଏଠି ଜନ୍ମ ସ୍ଥାନ । ଭଦ୍ରକ ସହର ର ମୋଗଲ ତାମସା ଭାରତ ବିଖ୍ୟାତ।

୪) ବାଲେଶ୍ଵର -

ବାଲିର ର ସହର ଭାବରେ ପରିଚିତ ବାଲେଶ୍ଵର । କୁହାଯାଏ ବାଣାସୁର ନାମ ହିସାବରେ ବାଲେଶ୍ଵର ର ନାମ କରଣ କରାଯାଇଛି। ଚାନ୍ଦିପୁର କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର , ବେଳାଭୂମି , କ୍ଷୀର ଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର , ନୀଳଗିରି ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର , ପଞ୍ଚୁ ଲିଙ୍ଗେଶ୍ୱର ଏହାର ଅନ୍ୟତମ ଆକର୍ଷଣ। ବାଲେଶ୍ଵର କୁ ଓଡ଼ିଶାର ଭାତହାଣ୍ଡି ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଫକୀର ମୋହନ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ଏହାର ଅନ୍ୟତମ ଗୌରବ। ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି, ରାଧାନାଥ ରାୟ ଭଳି ଯୁଗଜନ୍ମା ଏଠି ନିଜର ସାଧନା ଛାଡ଼ି ଯାଇଛନ୍ତି।

୫) ପୁରୀ -

ମୋର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରିୟ ର ସହର ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ରାଜଧାନୀ ପୁରୀ ଯାହା ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଙ୍କ ର ନୀଳାଚଳ ଧାମ। ମହୋଦଧି ତଥା ବଙ୍ଗୋପସାଗର ର ତଟ ରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ସହର ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିର ପାଇଁ ବିଶ୍ବ ବିଖ୍ୟାତ ଯେଉଁଠି ଜଗତ ର ନାଥ ଜଗନ୍ନାଥ ବିଶ୍ୱକୁ ଚଉ ବାହା ମେଲାଇ କୋଳାଇ ନେଇଛନ୍ତି। ପର୍ଯଟନ ସ୍ଥଳ ଭାବରେ ଏହା ଓଡ଼ିଶା ଅର୍ଥନୀତି କୁ ମଜବୁତ୍ କରିବା ସହ ସଂସ୍କୃତ ବିଶ୍ଵ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଇତ୍ୟାଦି ଯୋଗୁଁ ନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛି। ବିଭିନ୍ନ କାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି।

ଏହା ଛଡ଼ା ସମ୍ୱଲପୁର, ଯାଜପୁର, ଢେଙ୍କାନାଳ , ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭଳି ଅନେକ ସହର ମୋର ପସନ୍ଦ। ଆହୁରି ଅନେକ ସହର ର ସୁନ୍ଦରତା କୁ ଖୋଜି ପାଇବାର ଅଛି କାରଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ବିଶେଷତ୍ତ୍ୱ ର ଅଭାବ ନାହିଁ।

ଆପଣ ବି ନିଜର ମତାମତ ଦିଅନ୍ତୁ କି ଆପଣଙ୍କ ର ପସନ୍ଦ ର ସହର କେଉଁଟା।

କୈବଲ୍ୟ ନାୟକ

Kaibalya Nayak 💛

ଓଡ଼ିଶାରେ ମୋର ପାଞ୍ଚଟି ପ୍ରିୟ ସହର

ଉତ୍କଳ ନେତା ର ନାହିଁ ପ୍ରୟୋଜନ ଉତ୍କଳର ନେତା ସ୍ଵୟଂ ନାରାୟଣ।