बोहेमियन-शैलीः स्वतन्त्रात्मनः रञ्जितदिगन्तः
बोहेमियन-शैली, यत् संक्षेपेण "बो-स्टाइल" इत्युच्यते, अद्यतनकाले केवलं वस्त्र-प्रवृत्तिः न, किन्तु एकः आत्माभिव्यक्तेः मार्गः, एकं दर्शनं च अस्ति—यत्र व्यक्तेः स्वातन्त्र्यं, सृजनशीलता च, जीवनस्य प्रति प्रेम च विद्यमानं भवति। अस्य शैलीमध्ये विद्यमानं मृत्तिकायाः गन्धः, पतङ्गवत् उड्डयमानः मुक्तमानसः, यात्रायाः प्रेरणा, विविधसंस्कृतीनां सह एकत्वम् च।

ये जनाः परम्परारूपेण स्थिता नियमपद्धतेः परित्यागं कृत्वा निजमार्गेण गन्तुं इच्छन्ति, तेषां कृते बोहेमियन-शैली जीवन्तचेतना इव।

बोहेमियन-शब्दस्य इतिहासः च उत्पत्तिः
"बोहेमियन" इत्येतत् पदं यूरोपस्य "बोहेमिया" इत्याख्यायाः प्रदेशात् आगतम्। एषः प्रदेशः अद्यतन-चेक-गणराज्ये स्थितः अस्ति। इतिहासतः "बोहेमियन" इत्येतत् शब्दं यायावरवृत्तेः लोकेभ्यः, विशेषतः रोम-साम्प्रदायिकेभ्यः जनाभ्यः, ये अस्मिन्नेव प्रदेशे स्थितवन्तः, तान् निरूपयितुं प्रयुक्तम्।

परं कालान्तरे अस्य शब्दस्य प्रयोगः बहिर्मुख-सृजनशील-कवीनां, कलाकाराणां, चिन्तकानां च जीवितशैलिं प्रति सूचयितुं जातः। ते समाजस्य प्रचलित-नियमबन्धनं त्यक्त्वा, स्ववृत्त्यनुसारं जीवनं नीतवन्तः।

बोहेमियन-दर्शनस्य आत्मा च तात्त्विकता
बोहेमियन-शैली नाम केवलं बहिरङ्गसज्जा न, किन्तु जीवनस्य वैकल्पिकदृष्टिः। अस्य दर्शनस्य मुख्यतत्त्वानि—

स्वातन्त्र्यं च अप्रामाणिकता: समाजनियमानां बन्धनं विना स्वेच्छया विहरणम्।

रूपविचित्रता: परम्परागत-सौन्दर्यबोधात् पराङ्मुखत्वं कृत्वा नानारङ्ग-विन्यासैः आत्माभिव्यक्तिः।

प्रकृतिप्रियता: प्राकृतिकद्रव्येषु आकर्षणं, सहजजीवने विश्वासः।

यात्रा च संस्कृतिसङ्गमः: नानादेशीय-संस्कृतीनाम् अनुभवेन जीवनस्य गाढता अनुभूतिः।

बोहेमियन-वस्त्रशैलीः – एकः वर्णमयः संयोगः
बोहेमियन-वस्त्रप्रवृत्तिः स्वच्छन्दता-विविधता-रङ्गभेदैः विशेषतया प्रसिद्धा। अत्र रूपम्, वर्णः, तन्तुः, विन्यासः च असमानम् अपि सौन्दर्यं निर्माति।

वस्त्राणि: विस्रंस्तानि, आरामदायकानि वस्त्राणि—मक्सी-वस्त्राणि, किमोनो, स्त्रीस्कर्ट्, फ्लेअर्-पैन्ट्, शीर्षक-वस्त्राणि च। सूतशाटी, लिनेन, हस्तनिर्मितानि तन्तवः च बहु प्रयुक्ताः।

वर्णः च रूपरेखा: प्रबलवर्णाः—शोणित, हरित, पीतः, नीले च; पुष्पपङ्क्तयः, जनजातीयविन्यासाः, टाई-डाई इत्यादयः।

आभरणानि च उपस्कराः: दीर्घकर्णाभरणानि, रत्नहाराः, दारककङ्कणाः, हस्तकृता गहना, शीर्षपट्टाः, फेटा, ग्रीवावस्त्राणि, पिशाचछत्रं च।

बोहेमियन-गृहसज्जा – स्वगृहे स्वकथाः
बोहेमियनगृहसज्जायां प्रत्येकवस्तु एका कथा इव। एषा सज्जा नियमबन्धनात् मुक्तः, आत्मसन्तोषः, वर्णसमुच्चयः च प्रमुखः।

फर्निचरं च वस्त्राणि: पुरातनं काष्ठोपकरणं, हस्तकृततन्तुशयनम्, दीवारिभित्तिपट्टिका, गाढवर्णयुक्तानि उपवेशनकुशान्।

स्तरणम्: भूमौ एकं तुर्कस्थानरज्जुः, तत्परि भारतविष्कम्भः, जालकपटे अफ्रिकापट्टम्, भित्तौ लातीन-अमेरिकी-चित्रकला।

प्रकृतिसन्निधिः: काष्ठकुण्डेषु पुष्पव्यवस्था, प्राकृतप्रकाशः, जीवन्तत्वं।

बोहेमियन-जीवनशैली – एकं विशिष्टमार्गम्
बोहेमियन-शैली केवलं वस्त्रविन्यासे न स्थितं, किन्तु संपूर्णजीवने आत्मस्वरस्य पूजनं अस्ति।

सृजनशीलविचारः: बोहेमियन-जनाः प्रायः कला, सङ्गीत, काव्ये, लेखने च संलग्नाः। अनुभवेन जीवनं ज्ञातुम् इच्छन्ति।

यात्रारुचिः: ते प्रायः यायावरवृत्तेः। नूतनदेशदर्शनं, संस्कृतिसंगमनं च तेषां प्रेयसी।

न्यूनतावादः च सततजीवनधर्मः: तेषां जीवनं सदा सुलभं, न्यूनं च। उपभोगे न, अनुभवेषु विश्वासः।

बोहेमियनप्रभावः अद्यतनकाले
आधुनिककाले बोहेमियनशैली पुनः समारब्धा। उत्सवकालीन-वस्त्रशैली, इन्स्टाग्राम-प्रसिद्धाः बो-प्रभाविताः, "कोचेला" इत्यादीनां प्रभावेन एषा शैली विश्वे प्रचारिता। भारतदेशेऽपि राजस्थानी, गुर्जरी, सिक्किमी, मणिपुरी हस्तशिल्पानां प्रभावः अस्याम् उपलभ्यते।

उपसंहारः
बोहेमियन-शैली न केवलं बहिरङ्गाभरणं, किन्तु आत्मनः मुक्तिरेव। अस्य शैली अस्मान् शिक्षयति—कथं आत्मनं स्वरूपेण पश्येम, जीवनस्य सर्ववर्णान् अनुभूयेम। बोहेमियन इत्युक्ते—स्वपथे गच्छ, स्वतन्त्रतया जीव। ये स्वातन्त्र्यम् इच्छन्ति, ये सृजनशीलतायाः पूजकाः, तेषां कृते बोहेमियन शैली न केवलं वस्त्रः, किन्तु जीवनदर्शनमेव।

बोहेमियन-शैली

बोहेमियन-शैली सम्पर्के निम्मे दत्तम् अस्ति।