ଏ ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ହେଉଛି ଭାରତ ମାଆର ସୁଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନ। ଏ ଉତ୍କଳ ହେଉଛି ପବିତ୍ର ଏ ଉତ୍କଳ ହେଉଛି ପୁଣ୍ୟମୟ କ୍ଷେତ୍ର।ଏ ଉତ୍କଳ ହେଉଛି ଧାତ୍ରୀ ଏ ଉତ୍କଳ ହେଉଛି ଶରଣାଦାତ୍ରୀ।

"ଜଗତେ ସରସ ଭାରତ କମଳ,

ତା ମଧ୍ୟେ କେଶର ପୁଣ୍ୟ ନିଳାଚଳ,

ଥିଲେ ଯହିଁ ତହିଁ ଭାରତ ବକ୍ଷରେ,

ମଣିବି ମୁଁ ଅଛି ଆପଣା କକ୍ଷରେ।"

ଉତ୍କଳ ମଣି ଗୋପଵନ୍ଧୁ ଦାସ ଙ୍କ ଏହି ଉକ୍ତି ଓଡିଶା ର ମହାନତା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାରେ ଯଥାର୍ଥତା ଦର୍ଶାଇଥାଏ।ଉତ୍କଳ ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଦେଶ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେଵ ନାହିଁ।ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ର ଗନ୍ତାଘର।ସତେ ଯେପରି ଓଡିଶା ସ୍ୱର୍ଗର ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ।

"ହାଡ଼ ମାଂସ ରକ୍ତ ଶରୀରେ ମୋହର ,

ଉତ୍କଳ ମାଟିରେ ଗଢା।

ମାଟି ନୁହେଁ ସିଏ ଦେଵଭୂମି ସତେ,

ସ୍ୱର୍ଗର ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରା।"

ଓଡ଼ିଶା କେବଳ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ତାହା ନୁହେଁ, ଏହାର ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରା ମଧ୍ୟ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ର ଶିଖର ରେ।

ଜାତି,ଧର୍ମ ,ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଏଠାରେ ଏକତା ର ଉପସ୍ଥିତି ଓ ଭାଇଚାରା ର ଜ୍ୱଳନ୍ତ ପ୍ରମାଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।ଭାବ ଭକ୍ତିର ସମନ୍ୱୟ ଓ ଭକ୍ତ ଭଗବାନ ର ନିବିଡ଼ ସଂପର୍କର ଅପୂର୍ବ ଅନୁଭବ କେବଳ ଏହି ପୂଣ୍ୟଭୂମି ରେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥାଏ। ଓଡିଶାର ରାଜଧାନୀ ଭୂବନେଶ୍ୱର ଯାହାକି ଭାରତର ମନ୍ଦିର ମାଳିନୀ ସହର ଭାବରେ ସୁପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିଛି। ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଏହାର ସଂସ୍କୃତି ବ୍ରାହ୍ମଣ ଧର୍ମ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବେସିତ ଥିଲା।ମାତ୍ର ସମୟର ଅଗ୍ରଗତିରେ ଓଡ଼ିଶାର ହୋଇଥିବା କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ର ପରିସମାପ୍ତି ରେ ଏହାର ସଂସ୍କୃତି ର ରୂପରେଖ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବଦଳି ଯାଇଥିଲା।ଓଡିଆ ଙ୍କ ଚିତ୍ରକଳା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ବେଶ୍ ଆଦୃତ।ତନ୍ମଧ୍ୟରେ ଝୋଟି ଚିତା,ମୁରୁଜ ଅନନ୍ୟ।ଏହା ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରା ପୂଜା ପଦ୍ଧତି ସହ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡିତ।ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକନୃତ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର କଳା ସଂସ୍କୃତି ର ପରିଚାୟକ।।ସଖି କଣ୍ଢେଇ ନାଚ,ଘୁମୁରା ନାଚ,ପାଲା,ଡାଲଖାଇ,ଚଢେଇନାଚ,ତାମ୍ସା,ଗୋଟିପୁଅ ନାଚ,ସମ୍ବଲପୁରୀ ନାଚ ଆଦି ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକନୃତ୍ୟକୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚାଇ ପାରିଛି।ନୃତ୍ୟ ସହ ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଢ଼ଗଢ଼ମାଳି ରେ ଓଡିଶା ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ୍ କରିପାରିଛି।ଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା ମଧ୍ୟରୁ ଓଡ଼ିଶାର କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା ଅନନ୍ୟ।ଏ ସମୟରେ ଉତ୍କଳ ର ମନ୍ଦିରାଦି ରେଖା ,ଖାକରା ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଥିଲା।ଏହି ସମୟ ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ବିଷ୍ଣୁ, ଦୁର୍ଗା,ଭୈରବୀ ମନ୍ଦିର ପୁରାତନ ଯୁଗରେ ଖୁବ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା।ଅତୀତରେ ଉତ୍କଳ ବାସୀ ଖେଳୁଥିବା ଗଞ୍ଜପା ତାସ୍ ଖେଳ ଆଜି ବିଲୁପ୍ତ ର ପାଦ ଦେଶରେ ପହଞ୍ଚି ସାରିଲାଣି।ଚିତ୍ରକଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର ଚିତ୍ରକଳା ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ।ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ଓଡ଼ିଶା ସଂସ୍କୃତି ର ପ୍ରତିବିମ୍ବ,ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତ୍ରକଳା ପଟ୍ଟଚିତ୍ର,ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିକୁ ବିଶ୍ୟାଦୃତ କରାଇବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି।

ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ର -

ଓଡ଼ିଶାର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ ହେଲା ପର୍ଯ୍ୟଟନ। ଓଡ଼ିଶା ସମଗ୍ର ଭାରତର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ର ।ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ଅନେକ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂରକ୍ଷଣ ସ୍ଥାନ, ସମୁଦ୍ରତଟ ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟତା, ୩୩ କୋଟି ଦେବା ଦେବୀ ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଓ ବିଭିନ୍ନ ଐତିହାସିକ ସ୍ମାରକୀ। ଏଠାକାର କଳା ଏବଂ ପର୍ବପର୍ବାଣିମାନଙ୍କୁ ପାଳନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ବା ଦର୍ଶନ ନିମନ୍ତେ ସାରା ବିଶ୍ୱର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କର ସୁଅ ଛୁଟିଥାଏ।

ପ୍ରମୁଖ ମନ୍ଦିର-

ମା ତାରିଣୀ ମନ୍ଦିର,ମୁକ୍ତେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ,ରାମଚଣ୍ଡୀ ମନ୍ଦିର,ରାମ ମନ୍ଦିର,କାକଟପୁର ମଙ୍ଗଳା ମନ୍ଦିର,କପିଳାଶ ମନ୍ଦିର,କପିଳେଶ୍ୱର ,ଶିବ ମନ୍ଦିର,କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର,ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର (କୋରାପୁଟ),

ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର (ବାରିପଦା),ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର (ନୟାଗଡ),ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର(ପୁରୀ),ତାରାତାରିଣୀ ମନ୍ଦିର,ପଞ୍ଚଲିଙ୍ଗେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର,ବଳଦେବଜୀଉ ମନ୍ଦିର,ବିମଳା ମନ୍ଦିର,ବିରଜା ମନ୍ଦିର,ବିରଞ୍ଚିନାରାୟଣ ମନ୍ଦିର (ପାଳିଆ),ଭଦ୍ରକାଳୀ ମନ୍ଦିର,ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ମନ୍ଦିର, କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର,ଲଡ଼ୁବାବା ମନ୍ଦିର,ଲଙ୍କେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର,

ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର,ଲୋକନାଥ ମନ୍ଦିର, ଇତ୍ୟାଦି।

ପ୍ରମୁଖ ସମୁଦ୍ର ତଟ -

କୋଣାର୍କ ସମୁଦ୍ରତଟ,ଗହୀରମଥା ସମୁଦ୍ରତଟ

,ଗୋପାଳପୁର ସମୁଦ୍ରତଟ,ଚାନ୍ଦିପୁର ସମୁଦ୍ରତଟ,

ଚିଲିକା ସମୁଦ୍ରତଟ,ତାଳସାରି ସମୁଦ୍ରତଟ,ପୁରୀ ସମୁଦ୍ରତଟ ଇତ୍ୟାଦି।

ବିଭିନ୍ନ ଦୁର୍ଗ-

ଚୁଡ଼ଙ୍ଗ ଦୁର୍ଗ,ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗ,ରାଇବଣିଆ ଦୁର୍ଗ,

ଶିଶୁପାଳଗଡ, ଇତ୍ୟାଦି।

ବୌଦ୍ଧ ଐତିହାସିକ ସ୍ମାରକି-

ଧଉଳି,ପୁଷ୍ପଗିରି,ରତ୍ନଗିରି,ଲଳିତଗିରି

ଜୈନ ସ୍ମାରକି-

ଖଣ୍ଡଗିରି ଏବଂ ଉଦୟଗିରି ଗୁମ୍ଫା

ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ ପାଇଁ ଏ ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ,ବିଶ୍ବ ଦରବାରରେ ଏକ ଅନନ୍ୟ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଛି।

ଖଣ୍ଡଗିରି ଓ ଉଦୟଗିରି ଗୁମ୍ଫା-

ଏ ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ର ଭଣ୍ଡାର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଓ ଉଦୟଗିରି ହେଉଛି ଏ ଭଣ୍ଡାରର ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ।

ପରମେଶ୍ବର ଙ୍କ ଆଶିଷ ରେ ଗଢା ଖଣ୍ଡଗିରି,

କେତେ ଯୁଗ ଧରି ହୋଇଅଛି ଠିଆ ଖଣ୍ଡଗିରି,

ସମୟ ଆଘାତେ ହୋଇକି ଆହତ,

କରିଛି ଗଠନ ସୁନାର ଅତୀତ ।

ଲିଭି ଯାଇଛି ତା ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ପ୍ରକାଶ,

କରୁଛି ତଥାପି ଗରବ ବିକାଶ।

ଏ ଖଣ୍ଡଗିରି ର ଆୟୁଷ, ଏ ଯୁଗର ଆରମ୍ଭ ବୋଧୁଏ।ସେପରି ଅଚଳ ହୋଇ ଠିଆ ହୋଇ ରହିଛି ।ଉତ୍କଳ ଅତୀତ ର ଘଟି ଯାଇଥିବା ପ୍ରତିଟି ଘଟଣାର ମୂକସାକ୍ଷୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷ ଦ୍ରଷ୍ଟା। ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆଶିଷରେ ଏ ଖଣ୍ଡଗିରି ଗଢା ହୋଇଅଛି। ଉତ୍କଳ ଅତୀତ କୁ ସୁନାର ଅତୀତ କରି ପାରିଛି ଏ ଖଣ୍ତଗିରି । ସମୟ ର ଆଘାତ ରେ ତାର ଉଜ୍ଜଳ ପ୍ରକାଶ ଲିଭି ଯାଇଛି ସତ କିନ୍ତୁ ଆଜି ବି ସେ ଉତ୍କଳ ର ଗୌରବ ବିକାଶ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି।

ଓଡିଆ ହସ୍ତରେ ଗଢା ହୋଇଅଛି ଖଣ୍ଡଗିରି,

ଐର ଖାରବେଳ କୀରତି ଧରିଛି ଖଣ୍ଡଗିରି।

ଗାଏ ଖଣ୍ଡଗିରି ଗରବ ସଙ୍ଗୀତ,

ଗରବେ ଚାଲଇ ଉତ୍କଳ ର ସୁତ।

ସାକ୍ଷୀ ଦିନମଣି ସାକ୍ଷୀ ନିଶାମଣି,

ଉଡ୍ର ଇତିହାସ ପ୍ରତିଟି କାହାଣୀ।

ଏହି ଉତ୍କଳର ଶିଳ୍ପୀ କାରୀଗର ମାନେ ପଥର କୁ ଖୋଦନ କରି ବୃହତ୍ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗୁମ୍ଫା ମାନ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏହାର ଇତିହାସ ଜାଣିବାକୁ ମିଳେ ଜୈନ ବିବରଣୀ ରୁ ।ଏଠାରେ ଥିବା ହାତୀ ଗୁମ୍ଫାରୁ ସୂଚନା ମିଳେ ସମ୍ରାଟ୍ ଖାରବେଳ ଙ୍କ ଅମଳୀନ ଇତିହାସ।

ଶିଳପୀ ଖୋଦନେ ଗୁମ୍ଫାମୟ ହେଲା ଖଣ୍ଡଗିରି,

ସାଧୁ ସନ୍ଥ ପାଇଁ ପୁଣ୍ୟମୟ ହେଲା ଖଣ୍ଡଗିରି।

ବସିଲାଣି ମାଡି ନିବିଡ କାନନ,

ପାଲଟିଛି ରୂପ ଯେପରି ଶ୍ମଶାନ।

ଖଣ୍ଡଗିରି ତାର ହାରିଛି ଯୌବନ,

ସମିପସ୍ଥ ଆଜି ଉତ୍କଳ ନୟନ।

ଅଧୁନା ଖଣ୍ଡଗିରି ନିଜର ଯୌବନ ହରାଇ ଦେଇଛି। ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟ ଏହାକୁ ଆବଦ୍ଧ କରିନେଇଛନ୍ତି।ହିଂସ୍ର ଜୀବଜନ୍ତୁ ମାନେ ଏହା ଉପରେ ଚଳ ପ୍ରଚଳ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ଖଣ୍ଡଗିରି ସାଧୁ ସନ୍ଥ ମାନଙ୍କୁ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇ ଏ ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ କୁ କରିଥିଲା ପବିତ୍ରମୟ ଓ ପୁଣ୍ୟମୟ। ସେହି ଖଣ୍ଡଗିରି ର ଭଗ୍ନାବଶେଷ କୁ ଦେଖି ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ଆଖିର ଅଶ୍ରୁଧାର ଗଡାଇ କହୁଛି - ହେ! ଉତ୍କଳ ର ସୁତ! କାହିଁକି କରିଛୁ ତୋର ନୟନ ସମିପସ୍ଥ?

ଶିଳା ଅଳଙ୍କାରେ ଚାରୁମୟ ହୁଏ ଖଣ୍ଡଗିରି,

ଅତୀତ ଗାଥାରେ ଶୋଭାମୟ ହୁଏ ଖଣ୍ଡଗିରି।

ନାହିଁ ଆଉ ଏଠି ଜୈନ ତୀର୍ଥଙ୍କର,

ହେଉନାହିଁ ଆଉ ଅହିଂସା ପ୍ରଚାର।

ବିଖଣ୍ତିତ ହୋଇ ପଡିଛି ଅଚଳ,

ତଥାପି ଧରିଛି ଅମୂଲ୍ୟ ସମ୍ବଳ।

ଭୁବନେଶ୍ବର ରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ଖଣ୍ଡଗିରି ଅହିଂସା ର ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ। ଅତୀତ ରେ ଜୈନ ତୀର୍ଥଙ୍କର ଦ୍ବାରା ଏଠାରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଅହିଂସାର ପ୍ରଚାର। ଏଠାରେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଓ ଉଦୟଗିରି ସଡକ ର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଖଣ୍ଡଗିରି ରେ ପ୍ରାୟତଃ ୧୫ ଟି ଏବଂ ଉଦୟଗିରି ରେ ୧୮ ଟି ଗୁମ୍ଫା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ।

ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ବାସ ସାଜିଅଛି ଆଜି ଖଣ୍ଡଗିରି,

ପାଦପ ଛାୟାରେ ଲୁଚି କି ଯାଇଛି ଖଣ୍ଡଗିରି।

ଉତ୍କଳ ଐତିହ୍ୟ ଗାଏ ପ୍ରଭଞ୍ଜନ,

ଗରବେ ଫୁଲାଏ ଓଡିଆ ସ୍ପନ୍ଦନ।

ଅନ୍ଧକାର ହଟି ଫେରିବ ପ୍ରକାଶ,

ଯଦି ଦୋହରିବ ସେହି ଇତିହାସ।

ପଥରର ଅଳଙ୍କାର ପରିଧାନ କରି ସୁସଜ୍ଜିତ ହୋଇଥିବା ଖଣ୍ଡଗିରି ଅଧୁନା ନିଜର ପ୍ରକାଶ ହରାଇ ବସିଛି। ହୀରା କୁ ଅଙ୍ଗାର ରେ ପୋତିଦେଲେ ସେ କଣ ଅଙ୍ଗାର ହୋଇ ଯିବ କି?

ସେ ଆଜି ବି ନିଜ ହସ୍ତ ରେ ଉତ୍କଳ ର ଗୌରବ ଧରି ରଖିଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ବିକଶିତ କରି ଚାଲିଛି।

ଅନୁଭୁତି -

ଖଣ୍ଡଗିରି ସହ ଦେଖା ସାକ୍ଷାତ୍ ବୋଧୁଏ ବର୍ଷେ ବିତିଗଲାଣି। ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥାରେ ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢୁଥିବା ବେଳେ ,ସାହିତ୍ୟ ବହିରେ ଉତ୍କଳ ମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଙ୍କ ର ସେହି କବିତା - 'ଦେଖିନାହିଁ କେତେଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି' ପଢି ଏହାକୁ ଦେଖିବାର ଉତ୍କଣ୍ଠା ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥିଲା। ଗାଉଁଲି ପିଲା ଟିଏ ଥିଲି ଭୁବନେଶ୍ୱର ର ମାଟି ମାଡିବାକୁ ବୋଧୁଏ ମୋ ପାଖରେ ନୈତିକ ସାହସ ନଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସମୟ ମୋତେ ସେ ସାହସ ,ସେ କ୍ଷମତା ଦେଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ମୁଁ ମୋର ସେହି ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥା ର ସ୍ବପ୍ନ କୁ ପୁରା କରିପାରିଲି। ଯାଇ ପହଞ୍ଚି ଗଲି ଖଣ୍ଡଗିରି ରେ। ଉତ୍କଳ ର ସେହି ବହୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ସମ୍ବଳ କୁ ଦେଖି ମନ ମୋର ଆନନ୍ଦିତ ହୋଇ ଉଠିଲା। ଅନେକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତା ଉପରେ ବସି ତାର ଧୌର୍ଯ୍ୟ ଓ ତାର ଗୌରବମୟ ଈତିହାସ କୁ ସ୍ମରଣ କରୁଥିଲି। କ୍ରମଶଃ ଅନ୍ଧକାର ଘୋଟିଆସିଲା।

ପ୍ରସ୍ତୁତି - ସୌମ୍ୟ ରଂଜନ ରାୟ

ଭୂୟାଁ ଉଆସ,ଗୁଆମାଳ ,ଭଦ୍ରକ

Khandagiri And Udayagiri Caves| ଖଣ୍ଡଗିରି ଏବଂ ଉଦୟଗିରି ଗୁମ୍ଫା| Odisha Tourism

ଖଣ୍ଡଗିରି ଏବଂ ଉଦୟଗିରି ଗୁମ୍ଫା - ଓଡ଼ିଶାର ଅମୂଲ୍ୟ ସମ୍ବଳ|The most valuable resource of Odisha