୨୦୨୪ରେ ଭାରତ ପାଇଁ ୫ଟି ଲାଭଜନକ କୃଷି

ଜ୍ଞାନ ରଞ୍ଜନ ବିଶ୍ଵାଳ, ସାମ୍ବାଦିକ, କୋଣାର୍କ

ଭାରତର ଏକ କୃଷି ପ୍ରଧାନ ଦେଶ ଭାବେ ବେଶ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି। ଏହାର ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶ ଲୋକ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଅଛନ୍ତି। ଏହା ଏକ ପ୍ରାଥମିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ଯାହା ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଏବଂ କଞ୍ଚାମାଲ ଉତ୍ପାଦନ କରେ। ଭାରତ ଭୌଗୋଳିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଦେଶ ତେଣୁ ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଅଣ-ଖାଦ୍ୟ ଫସଲ ଅଛି ଯାହା ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ ଋତୁରେ ଚାଷ କରାଯାଏ ଯାହାକି ରବି, ଖରିଫ ଏବଂ ଜାଇଡ। ଏହି ତିନି ଋତୁରେ ରବି ଓ ଖରିଫ ଋତୁରେ ମୂଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଫସଲ ଚାଷ କରାଯାଏ।

ଭାରତର ସାରା ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ଚାଷ ଅନୁସାରେ ମୂଖ୍ୟ ବା ବହୁଳ ଭାବେ ଚାଷ ଓ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଉଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଫସଲ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଚାଉଳ, ଗହମ, ମିଲେଟ, ମକା ଏବଂ ଡାଲି । ଏହି ୫ଟି ଫସଲ ବିନା ଦେଶରେ ଲୋକ ମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ଏଣୁ ଏହାର ବହୁଳ ମାତ୍ରାରେ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ତେଣୁ ଏହାକୁ ଚାଷ କରି ଚାଷୀ ମାନେ ଲାଭବାନ ହେବା ସହ ରାଜ୍ୟ ଓ ଦେଶର ପ୍ରଗତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ଆସୁଛନ୍ତି।

ଧାନ ବା ଚାଉଳ

ଧାନ ଏକ ଶସ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ଘରୋଇ ରୂପରେ ବିଶ୍ୱ ମାନବ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅଧାରୁ ଅଧିକ ଖାଦ୍ୟ, ବିଶେଷତ ଏସିଆ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକାରେ ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଅଟେ। ସମସ୍ତ ଫସଲ ପରି ଚାଉଳ ଉଭୟ ଜୈବିକ ଏବଂ ଆବିଓଟିକ୍ ପରିବେଶ ଉପରେ ଏହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ନିର୍ଭର କରେ | ମୁଖ୍ୟ ବାୟୋଟିକ୍ କାରକଗୁଡିକ ହେଉଛି ଫସଲର ବିବିଧତା, କୀଟନାଶକ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ରୋଗ | ଆବିୟୋଟିକ୍ କାରକଗୁଡିକ ମୃତ୍ତିକାର ପ୍ରକାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ, ନିମ୍ନଭୂମି କିମ୍ବା ଉଚ୍ଚତା, ବର୍ଷା କିମ୍ବା ଜଳସେଚନ ଜଳର ପରିମାଣ, ତାପମାତ୍ରା, ଦିନର ଲମ୍ବ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣର ତୀବ୍ରତା।

ଧାନ ଶସ୍ୟକୁ ସିଧାସଳଖ ସେହି କ୍ଷେତରେ ଲଗାଯାଇପାରିବ ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ବଢ଼ାଇବା କିମ୍ବା ବିହନ ବୁଣାଯାଇ ଏକ ବିହନ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷେତକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇପାରେ । ସିଧାସଳଖ ବିହନ ହେକ୍ଟର ପିଛା ପ୍ରାୟ 60 ରୁ 80 କିଲୋଗ୍ରାମ ଶସ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବାବେଳେ ପ୍ରତିରୋପଣ କମ୍ ହେକ୍ଟର ପିଛା 40 କିଲୋଗ୍ରାମ ଆବଶ୍ୟକ କରେ, କିନ୍ତୁ ଅଧିକ ପରିଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ କରେ | ଏସିଆର ଅଧିକାଂଶ ଚାଉଳ ହାତରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯାଏ | ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରତିରୋପଣ କମ୍ ସମୟ ନେଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଫିଟ୍ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଯତ୍ନର ସହିତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ଚଟାଣରେ କିମ୍ବା ଟ୍ରେରେ ଉଠାଯାଇଥିବା ବିହନ ଆବଶ୍ୟକ କରେ । କ୍ରମାଗତ ଜଳମଗ୍ନ ହେଲେ ଚାଉଳ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ନାହିଁ। ଚାଉଳ ଉପଲବ୍ଧତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ବିଭିନ୍ନ ପରିବେଶରେ ଚାଉଳ ଚାଷ କରାଯାଇପାରେ | ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ବହୁଳ ମାତ୍ରାରେ ରହିଛି ତେଣୁ ଏହା ଏକ ଲାଭଜନକ ଚାଷ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ।

ଗହମ

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଫସଲ ଅପେକ୍ଷା ଗହମ ଅଧିକ ଜମିରେ ଚାଷ କରାଯାଏ । ଗହମରେ ବିଶ୍ଵ ବାଣିଜ୍ୟ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଫସଲ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ । 2021 ମସିହାରେ ବିଶ୍ଵର ଗହମ ଉତ୍ପାଦନ 771 ନିୟୁତ ଟନ୍ ଥିଲା, ଯାହାକି ମକା ପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଉତ୍ପାଦିତ ଶସ୍ୟ (ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ମକା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା; ଗହମକୁ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ମକା କୁହାଯାଏ) । 1960 ପରଠାରୁ, ଗହମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଫସଲର ବିଶ୍ୱ ଉତ୍ପାଦନ ତିନି ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଏହା ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଖାଦ୍ୟ ଶିଳ୍ପରେ ଗ୍ଲୁଟେନ୍‌ର ଉପଯୋଗୀତା ହେତୁ ଗହମର ବିଶ୍ୱ ଚାହିଦା ବଢୁଛି।

ଗହମ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସ । ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏହା ମାନବ ଖାଦ୍ୟରେ ପନିପରିବା ପ୍ରୋଟିନର ଅଗ୍ରଣୀ ଉତ୍ସ ଅଟେ, ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ 13% ପ୍ରୋଟିନ୍ ରହିଥାଏ, ଯାହା ଅନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଶସ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଅଧିକ କିନ୍ତୁ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଗୁଣରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ (ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଆମିନୋ ଏସିଡ୍ ଯୋଗାଣ) | ଯେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ଶସ୍ୟ ଭାବରେ ଖାଆନ୍ତି, ଗହମ ଏକାଧିକ ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ଡାଏଟାରୀ ଫାଇବରର ଉତ୍ସ | ସାଧାରଣ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏକ ଛୋଟ ଅଂଶରେ ଗ୍ଲୁଟେନ୍ - ଯାହା ଗହମରେ ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଧାରଣ କରିଥାଏ - ସେଲିଆକ୍ ରୋଗ, ଅଣକୋଏଲିଆକ୍ ଗ୍ଲୁଟେନ୍ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା, ଗ୍ଲୁଟେନ୍ ଆଟାକ୍ସିଆ ଏବଂ ଡର୍ମାଟାଇଟିସ୍ ହେର୍ପେଟଫର୍ମସ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଏହାର ଆବଶ୍ୟକ ଓ ଚାହିଦା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଏକ ଲାଭ ଜନକ କୃଷି।

ମିଲେଟ୍

ଏସିଆ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକାର ସେମିରିଡ୍ ଟ୍ରପିକ୍ ମିଲେଟ୍ ହେଉଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଫସଲ। ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନର 97% ରହିଛି। ଶୁଖିଲା, ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ଅବସ୍ଥାରେ ଏହାର ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ସ୍ୱଳ୍ପ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଏହି ଫସଲକୁ ପସନ୍ଦ କରାଯାଏ। ଭାରତ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକାର କିଛି ଅଂଶରେ ମୋତି ମିଲେଟ ଏବଂ ସୋରିଷ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଫସଲ ଅଟେ। ଫିଙ୍ଗର ମିଲେଟ, ପ୍ରୋସୋ ମିଲେଟ, ଏବଂ ଫକ୍ସଟେଲ ମିଲେଟ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଫସଲ ପ୍ରଜାତି। ପ୍ରାୟ 7,000 ବର୍ଷ ଧରି ମଣିଷମାନେ ମିଲେଟ ଖାଇଥାଇ ପାରନ୍ତି ଏବଂ ସମ୍ଭବତ "" ବହୁ ଫସଲ କୃଷି ଏବଂ କୃଷି ସମାଜର ସମାଧାନରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। " ମିଲେଟ କୁ ନେଇ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ମିଲେଟ୍ ମିଶନ ଜାରି ରହିଛି। ଏଥିରେ ଭରପୁର ପରିମାଣରେ ଖାଦ୍ୟସାର ରହିଛି। ଯାହା ପୁଷ୍ଟିକର ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରିବ। ମିଲେଟ ଦ୍ଵାରା ଅନେକ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ପାରିଛି। ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାରୁ ଏହାର ଚାହିଦା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ଥରରେ ରହିଛି। ତେଣୁ ଏହା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଏକ ବୃହତ୍ ଲାଭଜନକ ଚାଷ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହେବ।

ମକା

ମକା ଦୁନିଆର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଶସ୍ୟ ଫସଲ । ଏହା ପୁଷ୍ଟିକର ଉତ୍ସ ଏବଂ ଫାଇଟୋକେମିକାଲ୍ ଉପାଦାନ। କ୍ରନିକ ରୋଗକୁ ରୋକିବାରେ ଫାଇଟୋକେମିକାଲ୍ସ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଏଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରମୁଖ ଫାଇଟୋକେମିକାଲ୍ସ ଯେପରିକି କାରୋଟିନଏଡ୍, ଫେନୋଲିକ୍ ଉପାଦାନ ଏବଂ ଫାଇଟୋଷ୍ଟେରଲ୍ ଥାଏ | ଗାଲାଣ୍ଟସ୍ ନିଭାଲିସ୍ ଆଗ୍ଲୁଟିନିନ୍ (ଜିଏନ୍ଏ) ଲେକ୍ଟିନ୍ କିମ୍ବା ଜିଏନ୍ଏ-ମକର ଉପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଏକ ଚାମଚ ମକା ତେଲ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଶିଶୁ କିମ୍ବା ବୟସ୍କଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରେ । ମକା ରେଶମ, ଚେର, ପତ୍ର, ଏବଂ କୋବକୁ ସଜାଇବା ବ୍ଲାଡର ସମସ୍ୟା, ବାନ୍ତି, ବାନ୍ତି ଏବଂ ପେଟ ଅଭିଯୋଗ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ମକା ଏଣ୍ଡୋସ୍ପର୍ମରେ ମିଳୁଥିବା ଏକ ଆଲକୋହଲ୍-ଦ୍ରବୀଭୂତ ପ୍ରୋଲାମାଇନ୍ ଫାର୍ମାସ୍ୟୁଟିକାଲ୍ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଉପନ୍ୟାସ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥାଏ | ମକା ଠାରୁ ପ୍ରତିରୋଧକ ଷ୍ଟାର୍ ସେକାଲ୍ କର୍କଟ, ଆଥେରୋସ୍କ୍ଲେରୋସିସ୍ ଏବଂ ମେଦବହୁଳତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜଟିଳତା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ ଏହି ସମୀକ୍ଷା ମକର ପୁଷ୍ଟିକର ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପକାରିତା ଉପରେ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଦୃଶ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ । ମକା କୁ ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ। ମିଠା ମକା ସମସ୍ତଙ୍କର ପ୍ରିୟ। ତା ସହିତ ମକା ଧନୀକ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କ ବହୁତ୍ ଆଦୃତ। ଯାହା ଏକ ଲାଭ ଜନକ କୃଷି ଭାବରେ ପରିଗଣିତ।

ଡାଲି

ଡାଲି ହେଉଛି ବାର୍ଷିକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଫସଲ ଯାହାକି ଏକରୁ 12 ଟି ଶସ୍ୟ କିମ୍ବା ଏକ ପୋଡ ମଧ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଆକାର, ଆକୃତି ଏବଂ ରଙ୍ଗର ମଞ୍ଜି, ଉଭୟ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଫିଡ୍ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଶବ୍ଦ “ଡାଲି” କେବଳ ଶୁଖିଲା ଶସ୍ୟ ପାଇଁ ଅମଳ ହୋଇଥିବା ଫସଲରେ ସୀମିତ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ସବୁଜ ଅମଳ ହୋଇଥିବା ଫସଲକୁ ପନିପରିବା ଫସଲ ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ, ଏବଂ ସେହି ଫସଲଗୁଡିକ ମୁଖ୍ୟତ ତୈଳ ଉତ୍ତୋଳନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଏବଂ ଲେଗ୍ୟୁମିନସ୍ ଫସଲ ଯାହା କେବଳ ବୁଣିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏକ ବୃହତ ଅଂଶ ପାଇଁ ପ୍ରୋଟିନର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଡାଲିଗୁଡିକ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଫିକ୍ସିଂ ଗୁଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସୁସ୍ଥ ମୃତ୍ତିକା ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ | ବେଙ୍ଗଲ ଗ୍ରାମ (ଦେଶୀ ଚିକ ମଟର / ଦେଶୀ ଚାନା), କପୋତ ମଟର (ଆରହର / ଟୁର / ରେଡ୍ ଗ୍ରାମ), ସବୁଜ ବିନ୍ସ (ମୁଙ୍ଗ ବିନ୍ସ), ଚିକ ମଟର (କାବୁଲି ଚାନା), ବ୍ଲାକ୍ ମ୍ୟାପ୍ (ଉରାଦ / ମହ / କଳା ଗ୍ରାମ), ଲାଲ୍ କିଡନୀ ବିନ୍ (ରାଜମା), ବ୍ଲାକ୍ ଆଇଡ୍ ମଟର (ଲୋବିୟା), ମସୁର (ମସୁର), ଧଳା ମଟର (ମାତାର) ହେଉଛି ପ୍ରମୁଖ ଡାଲି ଯାହା ଭାରତରେ ବିଭିନ୍ନ କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଚାଷ କରାଯାଏ। ଏହା ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ହେତୁ ଏହାର ଢେର୍ ଚାହିଦା ରହିଛି। ଏଣୁ ଡାଲି ଜାତୀୟ ଶସ୍ୟ ଭାରତରେ ଏକ ଲାଭଜନକ କୃଷି ଭାବେ ପରିଚିତ।

୨୦୨୪ରେ ଭାରତ ପାଇଁ ୫ଟି ଲାଭଜନକ କୃଷି

ଭାରତ ଏକ ବୃହତ୍ କୃଷି ପ୍ରଧାନ ଦେଶ ଭାବେ ପରିଚିତ