ମହାଦେବଙ୍କ ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ାରେ ଅସୁର, ଦେବତା ଆଉ ମଣିଷ ସବୁ ଦୀପ ଜାଳି ବସିଛନ୍ତି। କାମନା, ବାସନା, ଆଶା, ମନସ୍କାମନା ସବୁ ଦାଉରେ ଲାଗିଛି। ମହାଦ୍ଵୀପ ଉଠିବ ଆଉ ସବୁର ହିସାବ ହେବ। ପାଇବା, ନ ପାଇବାର ଏ ଯୁଦ୍ଧ ପୁଣି ବୋଧେ ଆର ବର୍ଷକୁ ବକେୟା ରହିଯିବ। ସେହି ବାହାନାରେ ଦୀପ ବାଲାର ଆଉ ଖଣ୍ଡେ ଦୀପ ତ ବିକ୍ରି ହେବ।

ମହାଦେବଙ୍କ ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ପୁଣି କାଲି ଫାଙ୍କା ପଡ଼ିଯିବ। ଧୂଳି ଆଉ ପୁଞ୍ଜାଏ ଘିଅ, ଧୂପକାଠି ଜରି ଉଠେଇବାକୁ ପୂଜାରୀ ଆଉ ମନ୍ଦିର କର୍ମଚାରୀ ଆସିବେ। ଠୁଙ୍ଗା ଜରି ଗୁଡ଼ା ଗୋଟେଇ ନେଇ କିଏ ଜଣେ ପାଖ ନାଳରେ ପକେଇଦେବ। ଭକ୍ତି ଗୁଡ଼ା ସତେ ଯେମିତି ରାତି ପରେ ସରିଯିବ! ପୁଣି ଘୃଣା, ବ୍ୟଭିଚାର, ଦୁଷ୍କର୍ମରେ ଅସୁର ମାତିଯିବେ, ମଣିଷ ମାତିବେ ଜୀବନ ଆଉ ଜଞ୍ଜାଳ ଭିତରେ, ଦେବତା ମାତିବେ ପୁଣ୍ୟର ପରିମାପରେ।

ଧୀର ନାଦରେ କେବେ ଓଁ କାର ଦେଇ ଯଦି କିଏ ଡାକନ୍ତା ! ଆତ୍ମାରୁ ଶବ୍ଦ ବୁଣି କିଏ ଯଦି ନିଜ ଶ୍ଳୋକ ନିଜେ ଗାଆନ୍ତା ! କିଏ ଯଦି ନୈବେଦ୍ୟ ନିଜ କର୍ମର ଝଲକରେ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତା ! କାନ୍ଥବାଡ଼, ମୋବାଇଲ ସ୍କ୍ରିନରେ ଶିବଙ୍କୁ ନ ଆଙ୍କି କିଏ ଯଦି ନିଜ ବିଚାର ଆଉ ଭାବନାରେ ଶିବଙ୍କୁ ଅଙ୍କିଦିଅନ୍ତା ! କଣ ହୁଅନ୍ତା ? ଜାଗରରେ ବୋଧେ ମଣିଷ ଜାଗ୍ରତ ହୁଅନ୍ତା।

ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ାରୁ କାହିଁ ଦୂରରେ ଜଣେ ବୁଢ଼ା ଲୋକ ଟିଏ ବସିଛି ସବୁ ଗତିବିଧି ଦେଖୁଛି। କାନ୍ଦୁଛି, ମଝିରେ ମଝିରେ ହସୁଛି, ଆଉ ରାଗିଯାଉଛି ବେଳେ ବେଳେ। ଛୋଟ ଛୁଆଟିର ଦୀପକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ତାକୁ ଠିକ୍ ଲାଗୁଛି। ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ା ସାରା ଡିଆଁ କୁଦା କରୁଥିବା ଛୁଆଙ୍କୁ ସେ ଖୁସି ହେଇ ଦେଖୁଛି। ଲୋଲୁପ ଆଖି ଗୁଡ଼ା କିଛି ଦେଖି ସେ ରାଗିଯାଉଛି ହଠାତ୍। ହତାଶ ଆଉ ନିରାଶ ଆଖି ଗୁଡ଼ା ଦେଖି ସେ କରୁଣାମୟ ହେଇଯାଉଛି। ଜୀବନର ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁରେ ସବୁ ରଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ାଙ୍କୁ ଯୋଡ଼ି ସେ ଖୁସି ହେଉଛି। ଏଇତ ସଭ୍ୟତା ବୋଲି ନିଜକୁ କହୁଛି। ଆଞ୍ଜୁଳାରେ ପାଣି ଆଣି ମାଟିରେ ପକେଇ ଦୀପ ଟିଏ ଗଢିଛି। ଶୁଖିଲା ପତ୍ର ଟିକେ ଆଣି ବଳିତା କରିଛି, ଆଉ ଶେଷରେ ନିଆଁ ? ନିଆଁ କାହିଁ କହି ଚିତ୍କାର କରିଛି। କିଏ ଦେବ ଅଗ୍ନି। ତମେ ଦେବ କି ପ୍ରଭୁ ତୁମ ତୃତୀୟ ନୟନ ଖୋଲି। ଶୁଣିଛି ସେଠୁ ନିଆଁ ଝରେ। ଜାଳିଦିଏ ସବୁକିଛି। ଏ ଗ୍ଲାନି, ଏ ଦ୍ଵନ୍ଦ, ଏ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଏ ଦୁଃଖ, ଏ ପ୍ରତାରଣା, ଏ ବ୍ୟଭିଚାର, ଏ ଅସଦାଚାର, ଏ ଜଞ୍ଜାଳ ସବୁ। ସେଇ ନିଆଁକୁ ଏ ଦୀପରେ ସ୍ଥାନ ଦିଅ। ମହାଦେବ, ଶମ୍ଭୁ!! ଉଠ ହେ! ହେ ସଂହାରକର୍ତ୍ତା ! ହେ ତ୍ରାଣକର୍ତ୍ତା ! କୈଳାଶର ହିମରୁ ଆସି ଏ ବିଷାଦର ହିମକୁ ତରଳେଇ ଦିଅ। ଏ ସୁପ୍ତ ସଭ୍ୟତାକୁ ଜଗାଅ ହେ ! ଦୁଃଖ ହର, କଷ୍ଟ ହର। ହର ହର ହେ ମହାଦେବ !

ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ା ଶାନ୍ତ। ଏକ ବିଚିତ୍ର ଶୂନ୍ୟତା। ସେ ବୁଢ଼ାର ଚିତ୍କାର ସମୟକୁ ଯେମତି ଜମେଇ ଦେଇଛି କ୍ଷଣକ ପାଇଁ। କଣ ଏହି ସେ ଶୂନ୍ୟତା ? ମହା ନୀରବତା ? କୋଳାହଳର ବିପରୀତ ଶବ୍ଦ ? ନା ସେ ବୃଦ୍ଧର ଭିତର ପଟ !

ବିନା ତେଲରେ ନିଆଁ ଜଳି ଉଠିଛି ହଠାତ୍ ସେ ଦୀପରେ। ଦଲକାଏ ପବନ ଆସିଛି ଆଉ ବୁଢା ନିସ୍ତେଜ୍ ହେଇ ପଡ଼ିଯାଇଛି ମନ୍ଦିର ସେ ପଛ ପାଖ କାନ୍ଥ ପାଖେ। ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଥିବା ସବୁ ଦୀପ ଲିଭିଯାଇଛି। ହେଲେ ସେ ମାଟି ଚକଟା ଦୀପ ଟା ସେମିତି ଜଳି କି ରହିଛି। ଏ ସଂସାର ଥିବା ଯାଏଁ ସେ ଜଳିବ। ଯୁଗ ଅନ୍ତରେ ଲିଭିବ ଏ ଦୀପ। ଭକ୍ତର ଆବେଗରେ ସେ ପରିଣାମ। ତା ମହାଦୀପ। ତାକୁ ଜଳେଇ ରଖିବାର ଦାୟିତ୍ଵ ସେ ଭଗବାନର ସେ ମହାଦେବଙ୍କର।

ହର ହର ମହାଦେବ।

ମହାଦେବ ଓ ମହାଦୀପ

ଜୀବନର ଦସ୍ତାବିଜ୍ ରୁ ଚିରିଯାଇଥିବା ମନିଷପଣିଆର ଫର୍ଦ୍ଦରେ ଲେଖା ଏକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି।