କଥାସମ୍ରାଟ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ପ୍ରଥମ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ରେବତୀ, ରେ ବତୀ! ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଭାବରେ ଆଲୋକ ବର୍ତ୍ତିକା ଠୁଁ ଆରମ୍ଭ କରି ପାରମ୍ପାରିକ ଝିଅ ଜୀବନ ଚୁଲି ମୁଣ୍ଡକୁ ଯାଏଁ, ସବୁଥିରେ ନାରୀ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ସୂଚନା ମିଳେ । ରେବତୀ ଗଳ୍ପରେ ରେବତୀର ଜେଜେମା’ ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରି କହନ୍ତି- ଲୋ ରେବତୀ, ଲୋ ରେବି, ଲୋ ନିଆଁ, ଲୋ ଚୁଲି ।

ପ୍ରକୃତିର ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ମଧ୍ୟ ନାରୀର ସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ସହଜେ ଉପଲବ୍ଧ । ଏ ସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟତାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ, ଏହା ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ, ନିନ୍ଦନୀୟ ବା ଉପେକ୍ଷିତ ନୁହେଁ । ବରଂ ସମର୍ପିତ, ବନ୍ଦନୀୟ, ଶକ୍ତିଶାଳୀ ତଥା ମର୍ଯ୍ୟାଦା ମଣ୍ଡିତ । ଆମ ସଂସ୍କୃତିରେ ମଣିଷର ଜୀବନଯାତ୍ରା ଏନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳ ଓ ମଶାଣି ଭୂଇଁର ଦୁଇଟି ନିଆଁ ମଧ୍ଯରେ ପରିକଳ୍ପିତ । ଚୁଲି ସହିତ ନିଆଁର ସମ୍ପର୍କର ନିବିଡ଼ତା ବେଶ୍ ଜଣାଶୁଣା । ଜଠର ନିଆଁକୁ ପ୍ରଶମିତ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଭୋଜନ । ପାରିବାରିକ ଜୀବନରେ ଏ ଆଵଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିବାର ଦାୟିତ୍ଵ ନାରୀର । ସମୟାନୁକ୍ରମେ କାଠଚୁଲି, କୋଇଲାଚୁଲି, ରୁୂସାଚୁଲିକୁ ଅତିକ୍ରମୀ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେ ଗେସ୍‌ ଚୁଲି ବ୍ୟବହାର କରୁଛେ । ମାତୃଶକ୍ତି ଭାବେ ପୂଜିତ ନାରୀ ମାଆ-ଭଉଣୀ-ପତ୍ନୀ ଭାବେ ପରିବାରର ଆବଶ୍ୟକ ଭୋଜନ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଇ ଦିଏ । ପୁଣି କୁହାଯାଏ, ଉଦର ମାଧ୍ୟମରେ ହୃଦୟକୁ ଜୟ କରିବାର ସୁଗମ ପଥ ରହିଛି । ସେଥି ପାଇଁ ‘ଗୃହିଣୀ ଗୃହମ୍ ଉଚ୍ୟତେ’ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଆମ ସାମାଜିକ ବନ୍ଦୋବସ୍ତରେ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ ପୁରୁଷ ଉପାର୍ଜନ କରେ ଓ ନାରୀ ସେଥିରେ ପରିବାରର ଭରଣ ପୋଷଣ କରେ ।

ସମୟ ସହିତ ସମାଜ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ । ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ନୀତି ନିୟମ ତା’ ସହିତ ବଦଳି ଯାଇଛି । ଏବେ ନାରୀ ଅଧିକାର, ନାରୀବାଦକୁ ଭିତ୍ତି କରି ପୁରୁଷ ପ୍ରଧାନ ସମାଜକୁ ଆକ୍ଷେପ କରାଯାଉଛି । ଏବେ ଶାଶୂଘରେ ବୋହୂକୁ ଚଳନି ଶିଖାଇବାର ନିୟମ ଗଲାଣି । ଅବଶ୍ୟ ଏବେ ସବୁ ଯୋଗ୍ୟତା ପାଇବା ପରେ ଝିଅ ବାହାଘର ହେଉଥିବାରୁ ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ ଆଉ ନାହିଁ । ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କିନ୍ତୁ ନାରୀ ସ୍ଵାଧୀନତା, ନାରୀ ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରର ଘଟଣା ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଉଛି । ସକାଳୁ ପରିବାର ଲୋକେ ଉଠିବା ଆଗରୁ ଭୁଆସୁଣୀକୁ ଗାଧୋଇ ପାଧୋଇ ସୁନାବୋହୂ ହୋଇ ଆମ ଚୁଲି ମୁଣ୍ଡକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ୁ ନାହିଁ । କେବେ କେବେ ଯଦିଓ ଏଭଳି ପାରଂପାରିକ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିଲେ ଭାରି ଭଲ ଲାଗେ । କିନ୍ତୁ ସୋଭାଗ୍ୟ ଅତି ନଗଣ୍ୟ, ଅତି କ୍ଷୀଣ । ପ୍ରାୟତଃ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ ପୂର୍ବର ଶୃଙ୍ଖଳାବଦ୍ଧ ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ ଆଉ ନାହିଁ କହିଲେ ଚଳେ । ଶଙ୍ଖା-ସିନ୍ଦୂର ଶୂନ୍ୟ ବେଶ-ପୋଷାକର ଉଗ୍ର ଆଧୁନିକତା ଭିତରେ ମା’ ପଣତ ଶୂନ୍ୟ ହେଲା ପରି, ଘର ରନ୍ଧା ପିଠା-ପଣା, ତିଅଣ-ତରକାରୀ, ଶାଗ-ମୁଗ, ଭାତ-ପଖାଳ ବି ଆମ ଚୁଲି ମୁଣ୍ଡରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଅପସରି ଯାଉଛି । ଯାହା ଶୃଙ୍ଖଳ ଚରିତ୍ର ସହ ନାନା ବ୍ୟାଧିର କାରଣ ରୂପେ ଦେଖା ଦେଇଛି । ରୂଢି଼ବାଦୀ ପରଂପରା ପରିବର୍ତ୍ତନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅବଶ୍ୟ ରହିଛି । ଶୋଷଣ ମୁକ୍ତ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଜୀବନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଗ୍ରହଣୀୟ ହେଲେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ ପାଇଁ ସନ୍ତୁଳନ ଭୋଜନ ସହିତ ସନ୍ତୁଳନ ଜୀବନ-ଯାପନର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ଯ ରହିଛି ।

ଆମ ଚୁଲିମୁଣ୍ଡ ନାରୀ ଜୀବନର ଗର୍ବ ଓ ଗୌରବ । ତା’କୁ ଏତେ ମାତ୍ରାରେ ଉପେକ୍ଷା ନ କରି ତା’ର ଉପଯୁକ୍ତ ମୂଲ୍ଯବୋଧ ହିିଁ ଏକ ମାର୍ଜିତ ସୁନ୍ଦର ଜୀବନ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । ଖାଦ୍ୟ ହିଁ ଚରିତ୍ର ଗଠନର ମୂଳମନ୍ତ୍ର । ଚୁଲି ମୁଣ୍ଡ ତା’ର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । ଏକ ସୁସ୍ଥ ସ୍ନେହାସକ୍ତ, ମମତାମୟୀ ମାତୃ ହୃଦୟର ମନ ନେଇ ମା’ ହାତ ତିଆରି ଅମୃତ ଭୋଜନର ବଜାର କିଣା ନାନାଦି ଲୋଭନୀୟ ଖାଦ୍ୟ କଦାପି ବିକଳ୍ପ ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଉତ୍ତରପୀଢ଼ି ଏ ନାନ୍ଦନିକତାକୁ ହୃଦବୋଧ କରି ଲେଉଟି ଆସନ୍ତୁ ଆମ ଚୁଲି ମୁଣ୍ଡକୁ ଏହା ହିଁ କାମନା !

ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ!

ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ମୁକ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ସମ୍ବଲପୁର

ବିଭାଗୀୟ ମୁଖ୍ୟ (ଓଡ଼ିଆ)

ମୋଦିପଡ଼ା,ସମ୍ବଲପୁର

ପିନ୍ କୋଡ଼-୭୬୮୦୦୨

ଯୋଗାଯୋଗ -୭୯୭୮୮୬୪୬୧୨

{ଆମ ଚୁଲି ମୁଣ୍ଡ}

ଡକ୍ଟର ଶ୍ରୀମତୀ ସଙ୍ଗୀତା ନାଏକ(ପୁରୋହିତ)