।। ସର୍ଵ ରହସ୍ୟମୟ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ମନ୍ଦିର ବା ସାକ୍ଷୀ ଗୋପାଳ ମନ୍ଦିର ||

ମହାପ୍ରଭୁ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଙ୍କ ଆରାଧନା

“କୃଷ୍ଣlୟ ବାସୁଦେବାୟ ଦେବକୀ ନନ୍ଦନାୟ ଚ, ନନ୍ଦଗୋପ କୁମାରାୟ ଗୋବିନ୍ଦାୟ ନମୋ ନମଃ “(ମୁକ୍ତି ଚିନ୍ତାମଣି )।

ଅର୍ଥାତ ହେ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ!ତୁମେ ସାକ୍ଷାତ କୃଷ୍ଣ ତୁମେ ବାସୁଦେବ, ତୁମେ ଦେବକୀ ନନ୍ଦନ, ତୁମେ ନନ୍ଦକୁମାର, ତୁମେ ଗୋବିନ୍ଦ, ତୁମଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି।

👉 ଶ୍ରୀ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଙ୍କ କଥା ମନକୁ ଆସିଲେ, ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ମନେ ପଡନ୍ତି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦/୨୫ କି. ମି ଦୁରରେ ଅବସ୍ଥିତ ସତ୍ୟବାଦୀ ସହରର ଶ୍ରୀ ସାକ୍ଷୀ ଗୋପାଳଙ୍କ କଥା। ଅବଶ୍ୟ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କିଛି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଅଛି।

👉 କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଗଜପତି ପୁରୁଷୋତମ ଦେବ କାଞ୍ଚି ବିଜୟ ପରେ ଅନେକ ଦେବା ଦେବୀ ମୂର୍ତ୍ତି ସେଠାରୁ ଆଣିଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରୀସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଥମେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭିତରେ ସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଥିଲା, ପରେ ସେହି ବିଗ୍ରହ ସତ୍ୟବାଦୀର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମନ୍ଦିରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଛି ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ ନୂତନ ବିଗ୍ରହ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି।

👉 ସତ୍ୟବାଦୀରେ ଥିବା ରାଧା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିଗ୍ରହ ପ୍ରଥମେ ଏହିଠାରେ ପୂଜିତ ହେଉଥିଲେ। ପରେ ଅର୍ଥାତ କାଞ୍ଚିରୁ ଆସିଥିବା ବିଗ୍ରହ ସତ୍ୟବାଦୀର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ପରେ, ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଲାଭର ଅଭିଳାଷ ନେଇ ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ପୁନଃ ରାଧା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ନୂତନ ବିଗ୍ରହ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଛନ୍ତି।

👉 ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସତ୍ୱଲିପି ଅନୁସାରେ ପ୍ଲଟ ନମ୍ବର ୬୬ ରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ। ସଠିକ ଭାବରେ କହିଲେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭିତର ବେଢାରେ ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ମଣ୍ଡଣି ଘରକୁ ଲାଗି ଶ୍ରୀ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ ।

👉 ଏଠାରେ ଉଭୟ ରାଧା କୃଷ୍ଣଙ୍କର ଯୁଗଳ ବିଗ୍ରହ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି।

👉 ଗୋଟିଏ କୋଠରୀ ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରାୟ ୪ ଫୁଟ ଉଞ୍ଚାର କଳା ମୁଗୁନି ପ୍ରସ୍ତରରେ ନିର୍ମିତ ରାଧା କୃଷ୍ଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ରାମଣୀୟ ଓ କମନୀୟ ଶୈଳୀରେ ଏକ ପିଣ୍ଡି ଉପରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଛନ୍ତି।

👉 ପ୍ରଭୂ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ (କୃଷ୍ଣ )ଦୁଇ ହସ୍ତରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭଙ୍ଗୀରେ ବଂଶୀ ଧାରଣ କରିଛନ୍ତି।

👉 ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସତ୍ୱଲିପି ଅନୁସାରେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ମାରଫତଦାର ଓ ସେବକ ହିସାବରେ ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ରଙ୍କୁ ଦାୟିତ୍ୱ ମିଳିଥିଲା।

👉 ୧୯୫୨ ମସିହା ବେଳେ ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ତରଫରୁ ଜନୈକ ଗୋବିନ୍ଦ କର ମାସିକ ୬୦ ଟଙ୍କା ପାରିଶ୍ରମିକ ନେଇ ସମସ୍ତ ପୂଜା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦୈନିକ ସମ୍ପନ୍ନ କରୁଥିଲେ।

👉 କୋଠ ରୁ ଦୈନିକ ବଲ୍ଳଭ ଏକ ଓଳି, ଛୋଟ କାକରା ଏକ ଗୋଟି ମିଳେ।

👉 ଆଗରୁ ଲାଇଟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥିବାରୁ ତେଲ ଏକ ମାଣିକାଏ ଖଞ୍ଜା ଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ତାହା ଆଉ ପ୍ରଚଳନ ନାହିଁ।

👉 ବିଶେଷ ଉତ୍ସବରେ (କୁମାର ପୁର୍ଣିମା, ରାଧା କୃଷ୍ଣ ଜନ୍ମ )ପ୍ରଶାସନ ତରଫରୁ ବୋଇରାଣୀ ଶାଢୀ ଦୁଇ ଗୋଟି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ।

👉 ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ର ନିଜସ୍ୱ ଭୋଗରେ ଛଅ ଭୋଗ (କାକରା, ଲଡ଼ୁ, ପୁରୀ, ଲଷ୍ମୀ ବିଳାସ, ଖଜା ଓ ମଗଜଲଡ଼ୁ )ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ଭୋଗ ଲାଗେ। କିଛି ବିଶେଷ ନୀତି ମଧ୍ୟ ସେବକ ନିଜ ତରଫରୁ ପାଳନ କରନ୍ତି ଯଥା ମାର୍ଗଶିରରେ ଓଢଣଷଷ୍ଠୀ, ପୌଷରେ ଧନୁମୁଆଁ ମାଘରେ ଗଜଉଦ୍ଧାରଣ ଓ ପଦ୍ମବେଶ ଫାଲଗୁଣରେ ଅବିର ଲାଗି ଓ ଚଣା ସାକର ଭୋଗ, ବୈଶାଖରେ ଚନ୍ଦନଲାଗି ଓ ପଣା ଭୋଗ( ୭ ଦିନ ପାଇଁ ), ଆଷାଢ଼ରେ ଅନବସର ପଣା ଶ୍ରାବଣରେ ଝୁଲଣ ଭୋଗ, ଭାଦ୍ରବରେ କୃଷ୍ଣ ଜନ୍ମ, ବଣଭୋଜୀ ବେଶ, କାଳୀୟ ଦଳନ ବେଶ, ଲଷ୍ମୀନାରାୟଣ ବେଶ, ଆଶ୍ୱିନରେ କୁମାର ପୁର୍ଣିମା, କାର୍ତିକରେ ବାଳ ଭୋଗ ଓ ପଞ୍ଚୁକର ପାଞ୍ଚ ବେଶ ସହିତ ଅଁଳା ନବମୀରେ ରାଧା ପାଦ ଦର୍ଶନଇତ୍ୟାଦି ପାଳିତ ହୁଏ।

👉 ଏହି ସବୁ ବିଶେଷ ଉତ୍ସବ ପାଳନ ପାଇଁ ମାରଫତଦାର ତିନିଟି ମୌଜାରେ କିଛି ଭୁସମ୍ପତି (ଚାଷ ଜମି )ଦଖଲ କରିଛନ୍ତି। ସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଚାର କଲେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରୀ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଙ୍କର ଏକ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନ ରହିଛି। ସବୁବେଳେ ଭକ୍ତଙ୍କ ଗହଳି ସହ ବାର ମାସରେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଏହି ମନ୍ଦିର ଉତ୍ସବ ମୁଖର ରହିଥାଏ।