ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (WHO) ମତ ଅନୁସାରେ "ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ର ଶାରୀରିକ, ମାନସିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା କୁ ବୁଝାଏ ଏବଂ ଏହା କେବଳ ଶରୀର ରେ ରୋଗ ର ଅନୁପସ୍ଥିତି କୁ ବୁଝାଏ ନାହିଁ।"

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହେଉଛି ଏକ ସାଧନ ଯାହା ମନୁଷ୍ୟ କୁ ଏହି ସମାଜ ରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଏ। ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ମନୁଷ୍ୟ କୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ।

ଏକ ନୀରୋଗ ଦେଖାଯାଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କୁ ଆମେ ସୁସ୍ଥ ବୋଲି କହିପାରିବା ନାହିଁ।କାରଣ ଯଦିଓ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କୌଣସି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ନଥାଏ କିନ୍ତୁ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ସୁସ୍ଥ ନ ହୋଇପାରେ।ମାନସିକ ଚାପ, ଚିଡ଼ିଚିଡା ପଣ, ବ୍ୟସ୍ତତା ଇତ୍ୟାଦି ମାନସିକ ଅସୁସ୍ଥତାର ଲକ୍ଷଣ।

ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଯଦି ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ମିଶି ଚଳି ନ ନପାରେ,ନୀତି ନିୟମ ନ ମାନି ଚଳେ,ସମାଜରେ ଶାନ୍ତି ଶୃଙ୍ଖଳା ବଜାୟ ନ ରଖେ ତେବେ ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଠାରେ ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା ଅଛି ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଆମେ କହି ପାରିବା ନାହିଁ।

ସଠିକ ଭାବରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ଅବିଶ୍ବସନୀୟ ଅମୂଲ୍ୟ ଧନ।ସୁଖ ଏବଂ ସୁଖ ର ମୂଳ ଉତ୍ସ ହେଉଛି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ।

ବ୍ୟକ୍ତି ର ଅର୍ଥନୈତିକ,ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନିହାତି ଜରୁରୀ। ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବଜାୟ ରଖିବା ହେଉଛି ମନୁଷ୍ୟ ର ସଫଳତା ର ଚାବି କାଠି ଯାହା ଜୀବନ କୁ ତାର ସକାରାତ୍ମକତା ରେ ଭରି ଦେଇଥାଏ।

ଏହି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ର ପ୍ରକାର କୁ ୫ ଭାଗ ରେ ବିଭକ୍ତିକରଣ କରାଯାଇଛି। ଶାରୀରିକ ସୁସ୍ଥତା, ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା,ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସୁସ୍ଥତା,ଅର୍ଥନୈତିକ ସୁସ୍ଥତା।

ଭଲ ତଥା ଉତ୍ତମ ଜୀବନ ପାଇଁ ଏହି ୫ ପ୍ରକାର ର ସୁସ୍ଥତା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ।

ଶାରୀରିକ ସୁସ୍ଥତା କହିଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ର ଶରୀର ର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ ଯଥା -ପାକ ବିଭାଗ,ସ୍ନାୟୁ ବିଭାଗ, ଶ୍ୱାସ ବିଭାଗ ହୃତପିଣ୍ଡ ଠିକ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଉଥିବ। ବ୍ୟକ୍ତିଟିଏ ଦକ୍ଷ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିବ।

ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା କହିଲେ ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ସେହେତୁ ବ୍ୟକ୍ତି ସମାଜର ରୀତିନୀତି, ନିୟମାବଳୀକୁ ପାଳନ କରୁଥିବ ଏବଂ କୌଣସି ଅସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ନ ରହି ସମାଜ ଓ ଦେଶ ପ୍ରତି ନିଜର ଦାୟିତ୍ବ ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ ସୁଚାରୁରୂପେ ପାଳନ କରୁଥିବ।

ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସୁସ୍ଥତା କହିଲେ ମନୁଷ୍ୟର ଆତ୍ମାର ସୁସ୍ଥତା କୁ ବୁଝାଏ ବ୍ୟକ୍ତିର ମନକୁ ଶାନ୍ତ,ନିର୍ମଳ ଓ ପବିତ୍ର କରିଥାଏ।

ଆର୍ଥିକ ସୁସ୍ଥତା ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ସୁସ୍ଥତା ସହ ଜଡ଼ିତ। ଅର୍ଥର ଅଭାବ ହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଆହାରଣ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଅଭାବ ରୋଗର କାରଣ ଏବଂ ରୋଗ ମଧ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ଅନାଟନ କାରଣ ହୋଇଥାଏ।

ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା

ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା କହିଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ର ଆବେଗିକ ଓ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ୱିକ ସୁସ୍ଥତାକୁ ବୁଝାଏ।କଥାରେ ଅଛି ମନ ଭଲ ନ ଥିଲେ କିଛି ଭଲ ଲାଗେନି।ଏଥିପାଇଁ ଶାରୀରିକ ସୁସ୍ଥତା ଯେତିକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ମଧ୍ୟ ସେତିକି ଜରୁରୀ।

ସୁସ୍ଥ ମନ ତଥା ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ରହିଲେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାର କ୍ଷମତା ରହିବ।ସମସ୍ତ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ସହ ବ୍ୟକ୍ତିଟିଏ ଖାପଖୁଆଇ ଚଳି ପାରିବ।ମନ ଭଲଥିବାରୁ ନିଜକୁ ସେ ସୁରକ୍ଷିତ ମନେ ରଖିବା ସହିତ ଜୀବନ ରେ କିଛି କରିଦେଖାଇବାର ଉତ୍ସାହ ଭରପୂର ହୋଇ ରହିଥିବ।

ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତାକୁ ବାଖ୍ୟା କରିବା କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର କାରଣ ମାନସିକ ରୋଗ ଚିହ୍ନଟ ସହଜରେ କରିହୁଏ ନାହିଁ।ତେଣୁ କେବଳ ଅବସାଦ,ଚିନ୍ତା,ଉଦବିଗ୍ନ ଉତ୍କଣ୍ଠା ଇତ୍ୟାଦି ନ ଥିଲେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ସୁସ୍ଥ ବୋଲି ଆମେ କହିପାରିବାନି।

ଆଜି କାଲି ଏହି ମାନସିକ ଚାପ ପାଇଁ... ବହୁତ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ତଥା ଅନେକ ଗୁଡିଏ ସମସ୍ୟା ଉପୁଜୁଛି।ରୋଗ ଯୋଗୁ ହେଉ କି ଅର୍ଥ ଅଭାବ ଯୋଗୁ କାମ କରିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ବା ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ନ କରିପାରିଲେ ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ଅବସାଦ ଜାତ ହୁଏ।ବ୍ୟକ୍ତିଟିଏ ଚିନ୍ତାଗ୍ରସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ଠାରେ 1 ମାନସିକ ରୋଗ ଆନୋରେକ୍ସିଆ ନର୍ଭୋସା (Anorexia nervosa ) ଦେଖାଦିଏ।ଯାହାର ପ୍ରଭାବ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀରର ଓଜନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିଥାଏ।ଯାହାଦ୍ୱାରା ମନ ମଧ୍ୟ ଜୀବନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ବୋଲି ଆମେ ଜାଣି ପାରୁଛେ ତେଣୁ ସୁସ୍ଥ ମନ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିବ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଜଣାପଡ଼ିଛି।

ସୁସ୍ଥ ମନ, ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ

ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା