"ଉତ୍କଳ ନେତା ର ନାହିଁ ପ୍ରୟୋଜନ

ଉତ୍କଳ ନେତା ହିଁ ସ୍ୱୟଂ ନାରାୟଣ" (ଉତ୍କଳ ମଣି)

ଯାହାର ଦାଣ୍ଡ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ , ଯାହାର ଓଷା ବଡ଼ଓଷା , ଯାହାର ଠାକୁର ବଡ଼ଠାକୁର , ଯାହାର ପଣ୍ଡା ବଡ଼ପଣ୍ଡା , ଯାହାର ଚନ୍ଦନ ବଡ଼ଚନ୍ଦନ ସେହି ଓଡିଶା ର ପବିତ୍ର ପୁରୀଧାମ ର ପ୍ରାକୃତିକ ବକ୍ଷ ଉପରେ ଚଉବାହା ମେଲାଇ ବିରାଜମାନ ହୋଇଛନ୍ତି ଆଖିଲବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡପତି ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ , ବଡ଼ସାଆନ୍ତ ବଳଭଦ୍ର ଓ ମାତା ସୁଭଦ୍ରା । କେଉଁ ଅନାଦି ଅନନ୍ତ କାଳରୁ ମହାପ୍ରଭୁ ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି କାନ୍ତ କାମିନୀ କିନ୍ନର ଓ ଦେବତା ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ।

ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଙ୍କ ପଦରଜ ରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭକ୍ତ ନିଜ ଅରାଧ୍ୟଙ୍କୁ ଖୋଜି ପାଇଥାଏ। ବୈଷ୍ଣବ ମତାବଲମ୍ବୀ ହୁଅନ୍ତୁ , ଶୈବ , ଶାକ୍ତ , ବୌଦ୍ଧ , ଜୈନ ମତାବଲମ୍ବୀ ହୁଅନ୍ତୁ ଜଗନ୍ନାଥ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚାରି ବାହୁ ରେ ସମାହିତ କରି ରଖିଛନ୍ତି।

ପ୍ରଚଳିତ ବିଶ୍ୱାସ ରେ ଆଦିମ ସଭ୍ୟତା କୁ ପ୍ରଥମ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଏ । ଏଠାରେ ପଥର କଥା କହେ , ନଦୀ ପୂଜା ପାଏ ଓ ଶୁଷ୍କ ରଣଭୂମି ପବିତ୍ର ଗୀତା ଜ୍ଞାନ ର ଗାଥା ଗାଇ ସକଳ ମାନବ ଜାତି କୁ ଦିଗଦର୍ଶନ ଦେଇଥାଏ । ଏଠାରେ କାଷ୍ଠ ପାଷାଣ ଠାରେ ବି ଈଶ୍ୱର ଙ୍କର ସତ୍ତା କୁ ଅନୁଭବ କରାଯାଏ। ଆଦିମ ଅଧିବାସୀ ମାନେ ନିମ୍ବ ବୃକ୍ଷ କୁ "ଜଗନ୍ତ" ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରାଯାଏ ତହିଁ ରୁ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କ ର ନାମ "ଜଗନ୍ନାଥ" ସୃଷ୍ଟି ବୋଲି କେତେକ ଐତିହାସିକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ଯେଉଁ ବିଶ୍ୱାସ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ପ୍ରଚଳିତ କି ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଙ୍କର କିୟଦଂଶ ସାଗରରେ ଇନ୍ଦ୍ର ନୀଳମଣିମୟ ରୂପରେ ଭାସୁଥିଲା ଯାହାକି ଜରାଶବର ଙ୍କ ବଂଶଜ ବିଶ୍ୱାବସୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ନୀଳମାଧବ ରୂପେ ନୀଳକନ୍ଦର ରେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ। ଯାହା ହେଉଛି ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଙ୍କର ଆଦ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ ଏବଂ ନୀଳ ମଣିମୟ ପଦାର୍ଥ ହିଁ ପ୍ରଭୁ ଙ୍କ ନାଭି ବ୍ରହ୍ମ।

ଏବେ ଆସିବା ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଙ୍କ ବିଷୟରେ । କେତେକ ଐତିହାସିକ ମତପୋଷଣ କରନ୍ତି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ବୌଦ୍ଧ ମାନଙ୍କ ପୀଠସ୍ଥଳୀ। ବୌଦ୍ଧ ମାନେ ମଠ ବା ଆଶ୍ରମ କୁ ବିହାର ବା ପୁରୀ କୁହନ୍ତି ଯେଉଁଥିରୁ ସହର ର ନାମକରଣ ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କର ବାମ କଳ ଦାନ୍ତ କୁ ନାଭି ବ୍ରହ୍ମ ବୋଲି କିଛି ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ସେଥିପାଇଁ "କଳିଙ୍ଗ ବୋଧି" ଜାତକ ରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର କୁ "ଦନ୍ତପୁରୀ" ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କୁ ଗଳାରେ ହାର ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ ସେଥି ନିମିତ୍ତ ଜଗନ୍ନାଥ ଗଳାରେ ହାର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ରେ ବୁଦ୍ଧ , ଧର୍ମ ଓ ସଂଘ ର ପ୍ରତୀକ ହେଉଛନ୍ତି ଜଗନ୍ନାଥ , ବଳଭଦ୍ର ଓ ସୁଭଦ୍ରା। ଏମିତି ବି ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କୁ ବିଷ୍ଣୁ ଙ୍କର ନବମ ଅବତାର ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ ।

ଜୟଦେବ ଗୀତଗୋବିନ୍ଦ ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି -

"କେଶବ ଧୃତ ବୁଦ୍ଧ ଶରୀର ଜୟ ଜଗଦୀଶ ହରେ"

ଆସିବା ଏବେ ଜୈନ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଙ୍କ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କ ମତ ଉପରେ , ଯାହା ମଧ୍ୟ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ମନେ ହୁଏ । ତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞ ଙ୍କର ମତାନୁସାରେ ଜୈନ ମାନେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମୂର୍ତ୍ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜକ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଂକେତ ବଦ୍ଧମଙ୍ଗଳ ଏବଂ ନଦିଗଙ୍ଗ ଅନୁଯାୟୀ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ମୂର୍ତ୍ତି ଗଠିତ ଓ "ଅଭିଧାନ ରାଜେନ୍ଦ୍ର" ଗ୍ରନ୍ଥ ରେ ଜଗନ୍ନାଥ "ଆଦିଜୀନ" ବା ଜୀନେଶ୍ୱର ନାମରେ ନାମିତ । ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଗ୍ରନ୍ଥ "ଅଙ୍ଗ" ରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ"ଦିଥୁଣ୍ଡ" ହିଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ର ପୁରୀ ସହର ।

ଏବେ ଆସିବା ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ର ତନ୍ତ୍ର ଉପାସକ ଙ୍କ ମତ ଅନୁସାରେ ଜଗନ୍ନାଥ ହେଉଛନ୍ତି ସ୍ୱଂୟ ଦେବୀ। ତନ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ମାତା ବିମଳା ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ଏକ ଓ ଅଭିନ୍ନ । ସାଧାରଣ ଭାବରେ ଦେବୀ ମାନେ ହିଁ କେବଳ ନାସିକା ରେ ପରିବସତି ଧାରଣ କରନ୍ତି ଯାହାକି ଜଗନ୍ନାଥ ଙ୍କ ଠାରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ଓ ସେ ଦେବୀ ଚକ୍ର ଉପରେ ବିରାଜମାନ। ତେଣୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଙ୍କୁ ଦେବୀ ଭାବରେ ସେମାନେ ଦେଖନ୍ତି।

ଜଗନ୍ନାଥ ଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଭକ୍ତ ଯେଉଁ ରୂପରେ ଚାହିଁଛି ସେ ତାକୁ ଦର୍ଶନ ଦେଇଛନ୍ତି । ସମ୍ପୂର୍ଣ ସନାତନ ସଂସ୍କୃତି କୁ ନିଜ ବାହୁରେ ରେ ଭିଡ଼ି ରଖିଛନ୍ତି।

ଆସିଲାଣି ରଥଯାତ୍ରା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ କୁ ତାଙ୍କ ର ଅପୂର୍ବ ରୂପ ର ଦର୍ଶନ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ଓହ୍ଲାଇ ଆସିବେ ମହାପ୍ରଭୁ । ନବଦିନ ର ଯାତ୍ରା କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ କୃତାର୍ଥ କରିବେ।

ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ

ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି, ଭାରତୀୟ ସଭ୍ୟତା ର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ

ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି