ଆମେ ମଣିଷ ମାନେ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ହୋଇ ଥିବାରୁ ସମାଜର ଶୃଙ୍ଖଳା, ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଉନ୍ନତି ଦିଗରେ ସବୁବେଳେ ତତ୍ପର ହୋଇ ରହିଥାଉ | ଆଉ କଥା ଯେବେ ଆମ ମାତୃଭୂମିର ଆସେ ସେତେବେଳେ ସମସ୍ତ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ସେଥିପ୍ରତି ଯତ୍ନବାନ ହୋଇ ପଡ଼ନ୍ତି | ସମାଜକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନ, ପ୍ରଶାସନ ଏବଂ ସଭାସମିତିର ଏକ ବିଶାଳ ସୋପାନ ଆମ ଦେଶରେ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ ଦେଶରେ ଗଠନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକୃତ ହେଇ ଚାଲିଛି | ଏକ ବିଶାଳ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାରତର ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଦୃଢ଼ ଏବଂ ମାର୍ଜିତ | ତେଣୁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉଭୟ ନାରୀ ଏବଂ ପୁରୁଷର ମିଳିତ ଯୋଗଦାନ ଅନିର୍ବାର୍ଯ୍ୟ |

ତେଣୁ ଆମ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା(Indian administrative servise) ରେ ଅନେକ ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳା ଚୟନ ହୋଇ ଆମଦେଶରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦବୀ ସମ୍ଭାଳିଛନ୍ତି | IAS ଏକ ଏମିତି ପଦବୀ ଯାହାକୁ ପାଇବା ପାଇଁ ଅନେକ ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ ନିଷ୍ଠାର ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ | ମାତ୍ର ସବୁ ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ କଠିନତା ଅତିକ୍ରମ କରି ଅନେକ ଲୋକ ଏହି ପଦବୀର ଭାଗିଦାର ହବା ସହିତ ଅନେକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇ ପାରୁଛନ୍ତି | ଭାରତରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛଅ ଜଣ ପୁରୁଷରେ ଜଣେ ମହିଳା IAS ଅଫିସର ଏବେ ସମୟରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେଉଚନ୍ତି | ପୂର୍ବରୁ ଏହି ହାରରେ ପୁଋଷଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ଥିଲା | ମାତ୍ର ଏବେର ସମାଜରେ ନାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଏ ଦିଗରେ ଆଗେଇ ଆସିଛନ୍ତି | ତେବେ ଏହିପରି କିଛି ମହିଳା IAS ଅଫିସର୍ ଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଜି ଆଲୋଚନା କରିବା |

ଯେବେ ମହିଳା IAS କଥା ଆସେ ତେବେ ସବୁଠୁ ଆଗରେ "ଆନ୍ନା ରଜମ୍ ମଲ୍ହୋତ୍ରା" (Anna Rajam Malhotra)ଙ୍କ ନାମ ସର୍ବ ପ୍ରଥମେ ମନକୁ ଆସେ |ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହିଳା IAS ଅଫିସର୍ | 1927 ରେ କେରଳରେ ଜନ୍ମିତ ଶ୍ରୀମତୀ ମଲ୍ହୋତ୍ରା ଙ୍କ ନାମ ବିବାହ ପୂର୍ବରୁ Anna Rajam George ଥିଲା | 1950 ମସିହାରେ ସେ IAS ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ tirupattu ରେ ଉପଜିଲ୍ଲାପାଳ ( sub collector) ରୂପେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲେ | ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ମାଡ୍ରାସ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନର ଅନେକ ବିଭାଗରେ ଉପ ସଚିବ (deputy secretary)ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥିଲେ | ସେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନରେ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରୀ, କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ, ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ନିୟୋଜିତ ଥିଲେ |

ସେ ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ତାଙ୍କ ଅଧିନରେ ଅନେକ ପଦବୀର ଅଧିକାରିଣୀ ଥିଲେ | Nhava Sheva Port Trust ର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ଥିବା ହେତୁ Jawaharlala Nehru Port ର ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ଯାହା ଭାରତର ପ୍ରଥମ computarized ପୋର୍ଟ ଭାବରେ ନାମିତ | ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ପୁରସ୍କାରରେ ମଧ୍ୟ ପୁରସ୍କୃତ କରା ଯାଇଥିଲା |

ସମାଜର ଅନେକ ନିୟମକୁ ପଛାରେ ପକାଇ ଏମିତିକି ନିଜ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ମତକୁ ଭୁଲ୍ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରି ସମସ୍ତ ପଦବୀକୁ ସୂଚାରୁ ରୂପେ ତୁଲାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇ ପାରି ଥିଲେ | ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଅନେକ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଉଦାହରଣ ସାଜିଛନ୍ତି |

ପୁଣି ଯଦି ଆମେ "ପ୍ରୀତି ସୁଦନ" (Preeti Sudan) ଙ୍କ ବିଷୟରେ ଶୁଣୁ ତେବେ 2020ରେ ବ୍ୟାପୁଥିବା ମହାମାରୀ covid-19 ସହ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ଵ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (world health organization) ସହ ଦେଶର ମିଳିତ ପ୍ରୟାସ କରିବା ଦିଗରେ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ମାନ ହେଉଥିଲା ସେଥିରେ ସେ ତତ୍ତ୍ଵାବଧାନରେ କରିଥିଲେ |

1960 ମସିହାରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପ୍ରୀତି ସୁଦନ 1983 ରେ ଆନ୍ଧ୍ରା ରୁ IAS ରେ ଚୟନ ହୋଇଥିଲେ | ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଖାଦ୍ୟ ବିଭାଗରେ ସଚିବ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସେନା ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଭାଗରେ ମିଳିତ ସଚିବ ରୂପେ ନିୟୋଜିତ ଥିଲେ |

ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆୟୁଶ୍ମାନ ଭାରତ ଯୋଜନା (Ayushman Bharat Yojana) ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ଆର୍ଥନୈତିକ ଅନଟନ ପରିବାର, ରୋଗ ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ସୁବିଧାରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହୋଇ ପାରୁଛନ୍ତି, ସେଥିରେ ପ୍ରୀତି ସୁଦନଙ୍କର ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ରହିଛି |

ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗର ସଚିବ ଭାବେ 2017 ଠାରୁ 2020 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥିଲେ | ଲଣ୍ଡନ ରେ ନିଜ ଶିକ୍ଷାଗତ ଅଭିଜ୍ଞତା ହାସଲ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଦେଶକୁ ଆସି ଜନ୍ମଭୂମିର ସେବାରେ ଆଗକୁ ଆସିଥିଲେ | ସେ ଦେଶ ଛାଡ଼ି ବାହାରକୁ ପଳାଉଥିବା ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ନିଜର ଦେଶପ୍ରେମର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ପାରିଛନ୍ତି |

ପୁଣି ଯଦି ଆମେ "ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ପାଟିଲ" (Pranjal Patil) ଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରୁ ତେବେ ଗର୍ବରେ କହିଉଠୁ ଯେ କୌଣସି ଶାରୀରିକ ଅକ୍ଷମତା ଆମ ସ୍ବପ୍ନକୁ ପୁରା କରିବାରେ ଅବରୋଧ କରି ପାରିବନି ଯଦି ଆମର ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ ଆତ୍ମବିଶ୍ବାସ ଦୃଢ଼ ହୋଇଥିବ | ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ପାଟିଲ ଯିଏକି ଦୃଷ୍ଟିଗତ ଅକ୍ଷମତାରେ ପୀଡ଼ିତ ଥିଲେ, ସେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଦୃଷ୍ଟିଗତ ଅକ୍ଷମ IAS ହୋଇ ପାରିଛନ୍ତି |

ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଉଲ୍ଲାସ ନଗରରେ ଜନ୍ମିତ ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ପାଟିଲ ଗୋଟିଏ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସଫ୍ଟୱେର ଯାହାକି ସମସ୍ତ ପାଠ୍ୟ ବିଷୟକୁ ଶୁଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା, ସେ ତା ଦ୍ଵାରା ନିଜର ଅଧ୍ୟୟନ ପୁରା କରି 2017 ରେ IAS ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ 2018 ରେ କେରଳର "ଏର୍ଣାକାକୁଲମ୍" ରେ ପୁଣି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ "ଥିରୁଅନନ୍ତପୁରମ" ରେ ଉପ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଅଛନ୍ତି | କେବଳ ମହିଳା ନୁହେଁ ବରଂ ଭାରତର ସମସ୍ତ ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀ ଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଉଦାହରଣ ସାଜିଛନ୍ତି |

ଏହିପରି ଅନେକ ମହିଳା ଆଜି ଦେଶର ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରି ନିଜ ଦାଇତ୍ୱକୁ ସୂଚାରୁ ରୂପେ ତୁଲେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି | ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ

- ସ୍ମିତା ସବରୱାଲ୍ (Smitaa Sabarwaal)

- ସୃଷ୍ଟି ଜୟନ୍ତ ଦେଶମୂଖ୍ (Srushti Jayant Deshmukh)

- ଟିନା ଦାବି (Tina dabi)

- ହରି ଚନ୍ଦନ ଦାଶାରି (Hari Chandan Dasari)

- ଅରୁଣା ସୁନ୍ଦରରଞ୍ଜନ (Aruna Sundararanjan)

- ଦୂର୍ଗା ଶକ୍ତି ନାଗପାଲ୍ (Durga Sakti Nagpal)

ଏହିପରି ଅଗଣିତ ନାମ ଆମ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ପତ୍ରଲିପିରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହି ଯାଇଛି ଯାହା ଆମର ଗର୍ବ ଏବଂ ଗୌରବକୁ ଅନେକ ଗୁଣରେ ବଢ଼ାଇ ଚାଲିଛି | ସେମାନେ ଦେଶର ଅଗଣିତ ନରନାରୀ ଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ସାହ ଏବଂ ଆଶାର ଆଧାର ସାଜିଛନ୍ତି | ଆଜି ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବାଟା ହିଁ ଆମ ପାଇଁ ଏକ ଗର୍ବର ବିଷୟ |

ସୁସ୍ମିତା ଜେନା

ବିଶାଖାପାଟଣା

Indian female IAS officers

ଭାରତୀୟ ମହିଳା IAS ଅଧିକାରୀ