କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ଓ ଉତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟ

ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ଧର୍ମ ମାସ ଭାବେ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ।ଏହି ମାସରେ ଆମ ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଅପୂର୍ବ ମିଳନ ଘଟେ।ସମସ୍ତ କର୍ମ ଜଂଜାଳରୁ ଦୂର ହୋଇ ଧାର୍ମିକ ପଥରେ ନିଜକୁ ହଜେଇ ଦେଇ ବକତେ ଅନ୍ନ ଖାଇ କାର୍ତ୍ତିକ ବ୍ରତର ପାଳନର ମାସ କାର୍ତ୍ତିକ।ଏହି ମାସରେ ଆମ ସଂସ୍କୃତିର ଗାଥା ଗୁଡାକ ପୁଣି ଆମ ଆଗରେ ଭାସିଆସେ।କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ଓଡ଼ିଆ ସାଧବ ପୁଅମାନଙ୍କର ନୌବାଣିଜ୍ୟର ପରମ୍ପରା ଏହି ମାସରେ ଭାସିଆସେ।

କାର୍ତ୍ତିକ ପୁର୍ଣିମାର ପୌରାଣିକ ମତ

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଠାରୁ ବର ପାଇ ଦୈତ୍ୟ ତାରକାସୁର ସ୍ୱର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ଏବଂ ପାତାଳରେ ତାର ପ୍ରଭୁତ୍ଵ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲା।ସେ ଏତେ ଅତ୍ୟାଚାରି ଥିଲା ତା ଭୟରେ ସମସ୍ତେ ତ୍ରାହି ତ୍ରାହି କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।ତାକୁ ମିଳିଥିବା ବରଦାନ ଅନୁଯାଇ କେବଳ ଶିବପୁତ୍ର ହାତରେ ହିଁ ସେ ବଧ ହେବ।ସମସ୍ତେ ଶିବଙ୍କ ପାଖରେ ଗୁହାରି କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।ଶିବଙ୍କ ଜ୍ୟୋତି ବୀର୍ଜକୁ ପବନ ଦେବ ନେଇଗଲେ ସେ ଜ୍ୟୋତି ଏତେ ତେଜବାନ୍ ଥିଲା ଯାହା ପବନଦେବ ସେ ଜ୍ୟୋତିକୁ ଗଙ୍ଗାରେ ଛାଡିଦେଲେ।ସେହି ଗଙ୍ଗା ତୀରେ ସ୍ନାନ କରୁଥିଲେ ଛ ଜଣ କୃତ୍ତିକା।ସେ ଜ୍ୟୋତିଟି ଭାଗ ହୋଇ ଛ କୃତ୍ତିକାଙ୍କ ଗର୍ଭରେ ସ୍ଥାନିତ ହେଲା।ଯାହା ଫଳରେ ଛ ଜଣ କୃତ୍ତିକା ଗର୍ଭରୁ ଛ ଟି ପୁତ୍ର ଜାତ ହେଲେ।ସେ ଛ ପୁତ୍ର ପୁରେ ଏକ ପୁତ୍ରରେ ପରିଣତ ହେଲେ।ଛ ଟି ମସ୍ତକ ଥିବା କାରଣରୁ ପୁତ୍ରଟିର ନାମ ହେଲା ସ୍କନ୍ଦ।କୃତ୍ତିକାଙ୍କ ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ହେବା କାରଣରୁ ନାମ ହେଲା କାର୍ତ୍ତିକ।

ପରେ ସେହି କାର୍ତ୍ତିକ ତାରକାସୁର କୁ ବଧ କରି ଦେବ ସେନାପତି ଉପାଧିରେ ପୂଜା ପାଇଲେ।ସେ କାର୍ତ୍ତିକଙ୍କ

ଜନ୍ମ ଦିବସକୁ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା କୁହାଯାଏ । ଏହି ପୁର୍ଣିମାକୁ ରାସ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।

କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ ହବିଷ୍ୟାଳିମାନେ ହବିଷ୍ୟାନ୍ନ ଖାଇ ବ୍ରତ ପାଳନ୍ତି।ଏହି ବ୍ରତରେ ପଞ୍ଚୁକ ଦିନ ମହାଦୀପର ସ୍ଥାପନା ହୋଇ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ଉଜାପନ କରାଯାଏ।ଏହି ଦିନଟିକୁ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ବା ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।

କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଓ ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣର ମହତ୍ୱ

କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ ଏକ ହବିଷ ଏବଂ ଧର୍ମ ମାସ।ଏହି ମାସରେ ଲୋକେ ଆମିଷ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଛାଡି ଧର୍ମ କର୍ମରେ ମନ ନିବେଷ କରନ୍ତି।ମାସ ସାରା ଧର୍ମ ପରେ ଶେଷ ପାଞ୍ଚ ଦିନ ମହାଦୀପ ସ୍ଥାପନ କରି ଚଉରା ମୂଳେ ପଞ୍ଚୁକ ବ୍ରତ କରନ୍ତି।ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସକୁ ପ୍ରମୁଖ ମାସ ହିସାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ।ଏହି ମାସରେ ଅନେକ ପର୍ବ ପାଳିତ ହୁଏ ଏବଂ ମହାପ୍ରଭୁ ଅନେକ ଅନେକ ବେଶରେ ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦିଅନ୍ତି।କାର୍ତ୍ତିକ ବ୍ରତର ମହିମା ଶ୍ରବଣ ଅର୍ଥେ ଅନେକ ଅନେକ ଶ୍ରାଦ୍ଧଳୁ ଏବଂ ଭକ୍ତମାନେ ଆସି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି।ପଞ୍ଚୁକର ପାଞ୍ଚଦିନକୁ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ମିଳିଛି।ଯେବେ ପଞ୍ଚୁକଟି ପାଞ୍ଚଦିନ ନ ହୋଇ ଛ ଦିନ ପାଳିତ ହୁଏ ସେହିଦିନ ମହାପ୍ରଭୁ ନାଗାର୍ଜୁନ ବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦିଅନ୍ତି।ଶେଷଦିନ ବ୍ରତ ଉଜପନ ହୁଏ।

ଆ କା ମା ବୈ

ପାନ ଗୁଆ ଥୋଇ

ପାନ ଗୁଆ ତୋର

ମାସକ ଧରମ ମୋର।

ଏହି ଗୀତରେ ସମସ୍ତେ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସକୁ ବିଦାୟ ଦିଅନ୍ତି।

ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ଓ ଉତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟ

କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣର ପର୍ବ କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ଆସୁଛି।ଏହା ଆମର ଉତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟର ଏକ ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ।ଏହି ଦିନ ପୂର୍ବେ ସାଧବପୁଅମାନେ ବୋଇତରେ ସାତ ଦରିଆ ପାରି ହୋଇ ବାଣିଜ୍ୟ କରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ।କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ ପାଣିପାଗ ଠିକ ଥାଏ ଏବଂ ଏହି ମାସରେ ଘରର ଝିଅ ବୋହୁ ଆମେ ବ୍ରତ କରି ସବୁ ପୁର୍ଣ୍ୟ ଫଳକୁ ବାଣିଜ୍ୟର ମଙ୍ଗଳ କାମନା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟେ ଆସି ବୋଇତ ବନ୍ଦାନ୍ତି।ଜାଭା,ସୁମାତ୍ରା ଭଳି ବିଦେଶକୁ ସାଧବପୁଅମାନେ ଯାଇ ବାଣିଜ୍ୟ କରି ଅନେକ ଅନେକ ଧନ ସମ୍ପତ୍ତି ଆଣନ୍ତି।ସେମାନେ ମା ମଙ୍ଗଳାଙ୍କୁ ସୁମାରଣ କରି ବୋଇତର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରନ୍ତି।ମାମଙ୍ଗଳା ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର କୌଣସି ଆଦ୍ୟ ଦେବୀ ନୁହନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଲୋକେ ବିପଦରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ଲୋକଦେବି ରୂପେ ପୂଜା କରନ୍ତି।ଅନେକ ଅନେକ ଜାଗାରେ ମା ମଙ୍ଗଳାଙ୍କୁ ଜାଗୁଳେଇ,ଚର୍ଚିକା,ସାରଳା ଭଳି ନାମରେ ପୂଜା ଆରାଧନା କରନ୍ତି।ମା ମଙ୍ଗଳାଙ୍କ କାହାଣୀ ଏବଂ ସାଧବମାନଙ୍କର ବାଣିଜ୍ୟ କାହାଣୀ ଅନେକ ବହି ଓ କିମ୍ବଦନ୍ତୀରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।ଆଜି ବି ବହୁତ ଜାଗାରେ ଉତ୍କଳୀୟ ବାଣିଜ୍ୟର ଝଙ୍କାର୍ ମିଳେ।ଅନେକ ଅନେକ ଜାଗାରେ ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ କଳାର ଉଦାହରଣ ମିଳେ।ଉତ୍କଳର ବାଣିଜ୍ୟକୁ ମନେ ରଖିବାକୁ ଆଜି ଯାଏ ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ଭଳି ପର୍ବ ପାଳିତ ହୁଏଏହି ପବିତ୍ର ମହୋତ୍ସବକୁ ପାଳିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ କଟକରେ ବାଲିଯାତ୍ରା ପାଳିତ ହୁଏ।ଏହା ଆମର ସଂସ୍କୃତି କୁ ଆଗକୁ ବଢ଼େଇବାରେ ସାହାର୍ଯ୍ୟ କରିବ।

କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ଓ ଉତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟ

ଉତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟର ଆଉ ଏକ ରୂପ।