ଏ ନୀତି ନିମନ୍ତେ ଛଅଜଣ ମହାଜନ ସେବକ, ସୁଧସୁଆର, ପର୍ବଯାତ୍ରା ଯୋଗାଣିଆ, ଅମ୍ଳାନ ପ୍ରତିହାରୀ, ଚନ୍ଦନ ଘଟୁଆରୀ, ପୂଜାପଣ୍ଡା, ଭିତରଛ ମହାପାତ୍ର, ପୁଷ୍ପାଳକ ଇତ୍ୟାଦି ସେବକମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ। ପାଳିଆ ଖୁଣ୍ଟିଆ ଦୁଇଖଣ୍ଡ ମାଳ, ଚନ୍ଦନ ଘଟୁଆରୀ ଚନ୍ଦନ, ଠାକୁରଙ୍କ ନିକଟରେ ବିଜୁଆସେବକ ଛାମୁଦିହୁଡ଼ି ଲଗାଇ ଉପସ୍ଥିତ ରହନ୍ତି, ଯେଉଁଥ‌ିପାଇଁ ଗୋଦାମ ଘରୁ ମାସକଯାକ ପାଇଁ ଦରକାର ମୁତାବକ ରାଶି ତେଲ ନେଇଥାନ୍ତି । ଏ ନୀତି ସକାଶେ ଦହି ଋରିଓଳି, ୪ ସରା କୋରା ପ୍ରଶାସନ ତରଫରୁ ଯୋଗାଯାଏ ।

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭିତର ବେଢା ଦକ୍ଷିଣିଦ୍ଵାର ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ ବେହେରଣଦ୍ଵାର ଡାହାଣ ପାଖରେ ମାଜଣା ମଣ୍ଡପ ଅବସ୍ଥିତ । ଗୁରୁବାର ଦିନ ସକାଳୁ ମାଜଣା ମଣ୍ଡପ ଧୁଆ ହୁଏ ଓ ସେଠାରେ ଊନ୍ଦୁଆ ବନ୍ଧାଯାଏ । ସକାଳଧୂପ ସରିବାପରେ ଛଅଜଣ ମହାଜନ ସେବକ ସିଂହାସନରୁ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଭୂଦେବୀଙ୍କୁ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣି ଘରୁ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନଙ୍କୁ ହସ୍ତରେ ଆଣି ମାଜଣା ମଣ୍ଡପକୁ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ଗାରଦରୁ ଯୋଗାଯାଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଓଳି ଦହି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟରେ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ମହାଜନ ସେବକମାନେ ମାଜଣା କରି ଖଟ ଉପରେ ବସାନ୍ତି । ଭିତରଛ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ପ୍ରସାଦଲାଗି କରାଇବେ । ଆସ୍ଥାନ ପ୍ରତିହାରୀ ଓ ସୁଧସୁଆର ପୂଜାଠା କରିବେ । ତିନିସରା କୋରା ଓ ବାକିଥିବା ତିନିଓଳି ଦହି ଭୋଗ ହେବ । ଜଣେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ପୂଜାରେ ବସିବେ | ପୂଜାପରେ ଭିତରଛ ମହାପାତ୍ର, କର୍ପୂର ଆଳତି ଓ ବଳିତା ଆଳତି କରିବେ । ଅକ୍ଷତ ବନ୍ଦାପନା ହୁଏ । ଦ୍ଵିପ୍ରହର ଧୂପ ଛେକ ଆସିଲା ପରେ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଭୂଦେବୀଙ୍କୁ ରନ୍‌ସିଂହାସନକୁ ଏବଂ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣିଘରକୁ ମହାଜନ ସେବକମାନେ ବିଜେ କରାଇଥାନ୍ତି । ପୁଷ୍ପାଳକମାନେ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ଲାଗି କରାନ୍ତି ଓ ମାଜଣା ନୀତିର ସମାପ୍ତି ହୁଏ ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁବାର ଦିନ ରାତ୍ରରେ ଏକାନ୍ତ ନୀତି ହୋଇଥାଏ । ଏହି ନୀତିରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧ୍ ଭାବେ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନ ଓ ଶ୍ରୀଦେବୀଙ୍କ ଏକତ୍ର ମିଳନ ହୁଏ । ଦୁଇଖଣ୍ଡ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗରେ ଲାଗି ହୁଏ । ଖଣ୍ଡିଏ ତୁଳସୀମିଶା ମାଳ ପ୍ରଭୁଙ୍କର ଦକ୍ଷିଣ ଭୁଜରେ ଏବଂ ଖଣ୍ଡିଏ ସାଦା ମାଳ ବାମଭୁଜରେ ଲାଗି ହୁଅନ୍ତି । ସନ୍ଧ୍ୟାଧୂପ ପରେ ମହାଜନ ସେବକମାନେ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣିଘରୁ ନେଇ ରସିଂହାସନରେ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ଶ୍ରୀମଦନମୋହନଙ୍କୁ ବିଜେ ସମୟରେ ମାଜଣା ନୀତିରେ ଆବଶ୍ୟକ ଥିବା ସେବକ ବ୍ୟତିତ ଅଧୂକ ବିମାନବଡୁ, ଘଣ୍ଟୁଆ, ଛତାର ସେବକ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାନ୍ତି ।

ବିଡୁଆସେବକ ଛାମୁଦିହୁଡି ଧରି ଆଗେ ଆଗେ ସିଂହାସନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସିଥାନ୍ତି । ରସିଂହାସନରେ ବିଜେ ହେଲାପରେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଶ୍ରୀମଦନମୋହନଙ୍କୁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତରେ ଥିବା ତୁଳସୀ ମିଶା ମାଳ ଓ ଶ୍ରୀଦେବୀଙ୍କୁ ବାମହସ୍ତରେ ଥିବା ସାଦାମାଳ ଲାଗି କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାପରେ ମହାଜନ ସେବକ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନଙ୍କୁ ହସ୍ତରେ ଆଣି ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ ଝୁଲଣ ମଣ୍ଡପ ପାଖରେ ବିମାନବଡୁ ରଖୁଥିବା ପାଲିଙ୍କିରେ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ପୂର୍ବପରି ଛାମୁଦିହୁଡି ଧରି ବିଡ଼ୁଆ ବିଜେ ପ୍ରତିମାଙ୍କ ଆଗେ ଆଗେ ଯାଆନ୍ତି । ଆଗରେ ଛତାର ଛତି ଓ ଘଣ୍ଟୁଆ ଘଣ୍ଟ ବଜାଇ ଗଲେ । ବିମାନବଡୁ ପାଲିଙ୍କି ନେଇ ଭୁବନେଶ୍ଵରୀ ମନ୍ଦିର ସାମନା ନିଶା ନୃସିଂହ ମନ୍ଦିର ପାଖରେ ରଖନ୍ତି ।

ମହାଜନମାନେ ଠାକୁର ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ହସ୍ତରେ ନେଇ ସରସ୍ଵତୀ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ପଶି ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଦେଉଳ ଜଗମୋହନକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ଆଗରୁ ପଡିଥିବା ଖଟରେ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ଭିତରଛ ପ୍ରସାଦ ଲାଗି କରାନ୍ତି । ସୁଧସୁଆର ଓ ଆସ୍ଥାନପ୍ରତିହାରୀ ପୂଜା ଠା କରନ୍ତି । ଦୁଇସରା କୋରା ଭୋଗହୁଏ । ପୂଜାପଣ୍ଡା ପୂଜା କରନ୍ତି । ପୂଜାପରେ କର୍ପୂର ଓ ବଳିତା ଆଳତି ହୁଏ । ଅକ୍ଷତ ବନ୍ଦାପନା ହୁଏ । ଏହାପରେ ଠାକୁର ଠାକୁରାଣୀ ପାଲିଙ୍କିରେ ବିଜେ ହୋଇ ସାତପାହଚ ଦେଇ ଗରୁଡ ସାମନା ଜଗମୋହନରେ ଓହ୍ଲାନ୍ତି । ଶ୍ରୀଦେବୀ ସିଂହାସନକୁ ଓ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନ ଦକ୍ଷିଣିଘରକୁ ବିଜେ ହୋଇ ଏକାନ୍ତ ନୀତିର ସମାପ୍ତି ହୁଏ ।

ଗୁରୁବାର ଏକାଦଶୀ ପଡିଲେ ଏକାନ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ । ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀଠାରୁ ଭାଦ୍ରଶୁକ୍ଳ ଦଶମୀ କଂସବଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକାନ୍ତ ହୁଏନାହିଁ । କୁମାରପୂର୍ଣ୍ଣମୀଠାରୁ କାର୍ତ୍ତିକମାସର ପ୍ରଥମ ସାତଦିନ ଭିତରେ ଥିବା ଗୁରୁବାର ଦିନ ଏକାନ୍ତ ହୁଏନାହିଁ । ଶ୍ରୀରାମନବମୀ ସୀତାଙ୍ଗେରୀଠାରୁ ପୂଷ୍ୟାନକ୍ଷତ୍ର ଅଭିଷେକ ଯାଏ ଏବଂ ସହସ୍ରକୁମ୍ଭ ଅଭିଷେକ ଠାରୁ ଦଶହରା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକାନ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସ୍ଵତ୍ତ୍ଵଲିପି ଅନୁସାରେ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ୨୧ଦିନ (ଅକ୍ଷୟତୃତୀୟାରୁ ହଳଦୀପାଣି ଯାଏ) ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ମାଜଣା ନ ହୋଇ ଚନ୍ଦନ ବେଢାରେ ମାଜଣା ହୁଏ । ଚନ୍ଦନରୁ ବାହୁଡି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଓ ମଦନମୋହନ ଏକାନ୍ତକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି । ସରସ୍ଵତୀ ବିମାନରୁ ହାତରେ ବିଜେ ହୋଇ ଭିତରକୁ ଯାଆନ୍ତି । ନନ୍ଦୋତ୍ସବ ଓ ଦୟଣାରେରୀରେ (ଦମନକ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ) ଗୁରୁବାର ପଡିଲେ ମାଜଣା ହୁଏ ନାହିଁ ।

ମାଜଣା ଓ ଏକାନ୍ତ

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁବାର ଦିନ ସକାଳଧୂପ ନୀତି ସରିବାପରେ ମାଜଣା ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ।