"ପୁନଃ ବିତ୍ତ ପୁନଃ ମିତ୍ରମ ପୁନଃ ଭାର୍ୟା ପୁନଃ ମହୀ

ଏତଦ୍ ସର୍ବ୍ୟମ ପୁନର୍ଲଭ୍ୟମ୍ ନ ଶରୀର ପୁନଃ ପୁନଃ"

ବିଶ୍ୱ ନିୟନ୍ତା ଙ୍କ ର ସୃଷ୍ଟି ରେ ଯଦି କିଛି ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଥାଏ ତାହା ହେଉଛି ଏ ଶରୀର। ପଞ୍ଚମହାଭୁତ କୁ ଗଠିତ ଏ ଶରୀର ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କ ର ଆଧାର ଯାହା ଜଡ଼ , ଚେତନ , ଅବଚେତନ ଓ ଅଦୃଶ୍ୟ ଶକ୍ତି ର ସାମୁହିକ ସହଯୋଗ ରେ ପରିଚାଳିତ ହୁଏ। ତେଣୁ ଆପଣଙ୍କ ର ଜୀବନ ଯାତ୍ରା ସବୁ ଏ ଶରୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ଆଉ କଣ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ଏ ଶରୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ର ଉତ୍ସ କଣ ତାହା ହେଉଛି ଏକ ସୁସ୍ଥ ମାନସିକତା। ସୁସ୍ଥ ମନ ହିଁ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ କୁ ବାଟ କଡ଼ାଇ ଦେଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ସମାଜ କଣ ସତରେ ସଚେତନ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା କୁ ନେଇକି ?

"ବନ ପୋଡ଼ି ଗଲେ ସଭିଏଁ ଜାଣନ୍ତି ,

ମନ ପୋଡ଼ି ଗଲେ ଜାଣୁଛି କିଏ........"

ନରେନ୍ଦ୍ର ବେହେରା ଙ୍କ ରଚିତ ଏହି ଗୀତ ଟି ପଢ଼ିଲେ ଜାଣି ହୁଏ ସମାଜ ରେ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ର ଗୁରୁତ୍ୱ କେତେ। ବାହାର ଦୁନିଆ ର ବାହ୍ୟ ଜାକଜକମ ରେ ଯଦି କିଛି ବଳି ପଡ଼ିଯାଏ ତାହା ହେଉଛି ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ। ଆଜି ବି ଲୋକ ମାନେ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଥା କହିବା ପାଇଁ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦିଅନ୍ତି ଆଉ ନିଜକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ବି ଡରନ୍ତି। ହେଲେ ଗୋଟିଏ କଥା ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ ସୁସ୍ଥ ମନ ହିଁ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ର ମୂଳଦୁଆ । ସୁସ୍ଥ ମନ ବିନା ଆପଣ କେବେ ହେଲେ ସ୍ୱାଭାବିକ ଜୀବନ ବଞ୍ଚି ପାରିବେ ନାହିଁ।

ସେଥିପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଘ (World Health Organization - WHO) ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ର ପରିଭାଷା ତଥା ସଂଜ୍ଞା ରେ ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହ ମାନସିକ ଓ ସାମାଜିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ର ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ଦେଖା ଗଲେ ତାହା ଆପଣଙ୍କ ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଟି କାର୍ଯ୍ୟ ରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ। ଡିପ୍ରେସନ ଆଜିକା ସମୟର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଯାହା ଫଳରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ କେତେ ଲୋକ ନିଜର ଜୀବନ ହାରୁଛନ୍ତି ତ କିଏ କିଏ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ସାମ୍ନା କରି ପାରୁନାହାନ୍ତି।

ତେବେ ଜାଣିବା ଏବେ ବଢ଼ୁଥିବା ମାନସିକ ଅସୁସ୍ଥତା ର କିଛି କାରଣ ବିଷୟରେ -

୧. ଲୋକ ମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଥିବା ଏକ ଭ୍ରାନ୍ତ ଧାରଣା କି ମାନସିକ ଭାବରେ ଅସୁସ୍ଥତା ଅନୁଭବ କରିବା ଅର୍ଥ ପାଗଳ ହୋଇଯିବା। ଆମ ସମାଜ ରେ ମିଛ ଯଶ ର ଯେଉଁ ଏକ ପରଦା ରହିଛି କାଳେ ତାହା ହଟିଯିବ ସେମାନେ ନା ନିଜକୁ କାହା ଆଗରେ ପ୍ରକାଶ କରି ପାରନ୍ତି ନା ଡାକ୍ତର ଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବାକୁ ସହଜ ମନେ କରନ୍ତି। ତାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ସେହି କାଳେ ଲୋକମାନେ ତାକୁ ପାଗଳ ର ଆଖ୍ୟା ଦେଇଦେବେ। ଆପଣ ମାନଂକ ଭିତରେ ଜଣା ନାହିଁ କେତେ ଲୋକ ଏହାର ଶିକାର ହୋଇ ଭିତରେ ଜଳି ଜଳି ଆପଣଙ୍କୁ ହସି ଦେଇ ଚାଲି ଯାଉଥିବେ ଆପଣ ଜାଣି ବି ପାରୁନଥିବେ।

୨. ପରିବାର ରୁ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ଉପରେ ଶିକ୍ଷା ନ ପାଇବା। ଛୋଟ ବେଳୁ ଛୋଟ ରୁ ଛୋଟ ଖଣ୍ଡିଆ କି ଘା ହୋଇଗଲେ ଡାକ୍ତର ପାଖକୁ ଯିବାର ପରାମର୍ଶ ଶୁଣିଥିବେ କିନ୍ତୁ ଆପଣ ମନ ଭିତରେ କଣ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ଆପଣ ମାନସିକ ସ୍ଥର ରେ କେତେ ସୁସ୍ଥ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ତାହା କେବେ ପରିବାର ଶୁଣିବାକୁ ଚାହିଁ ନାହିଁ । ଏମିତି ବି ଲୋକ ଙ୍କ ପାଖରୁ ଶୁଣିଥିବେ ଏ ଡିପ୍ରେସନ ଫିପ୍ରେସନ ସବୁ ଆଜିକା ପିଲାଙ୍କର ଡ୍ରାମା ଗୋଟେ ଜାବଡ଼ା ପଡ଼ିଲେ ସବୁ ବାହାରି ଯିବ ଯଦି ସତରେ ଏମିତି ହୁଅନ୍ତା ତେବେ physiatrist ପଢ଼ିବା ବଦଳରେ ଲୋକମାନେ ଚାପୁଡ଼ା ମାରିବା ର ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତେ। ସେମିତି ଦେଖିଲେ ଭୁଲ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ବି ନାହିଁ କାରଣ ସେମାନେ ନିଜେ ବି କେବେ ପରିବାର ପାଖରୁ ପାଇଛନ୍ତି ନା ତାଙ୍କୁ କିଏ ଶୁଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି।

୩. ଖରାପ ଜୀବନଶୈଳୀ ବି ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଏହି ମାନସିକ ଅସୁସ୍ଥତା ପାଇଁ। ଲୋକ ମାନଙ୍କ ର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରଭାବ , ଶୋଇବା ସମୟ ର ପରିବର୍ତ୍ତନ , ଅଧିକ ସ୍କ୍ରିନ ଟାଇମ ଓ ଦରକାର ରୁ ଅଧିକ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ର ବ୍ୟବହାର ବି ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ। ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ତଥା ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ରେ ସବୁ ଲୋକ ଫୋଟୋ ରେ ନିଜର ଖୁସି ଦେଖା ଯାଉଥିବା ନୂଆ ନୂଆ କାମ ର ଫୋଟୋ କୁ ପୋଷ୍ଟ କରନ୍ତି ଏହାକୁ ନେଇ ଏମିତି କିଛି ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯିଏ ଅନ୍ୟ ଖୁସି ଦେଖିଲେ ଦୁଃଖୀ ହୋଇ ଯାଆନ୍ତି ଆଉ କିଛି ଲୋକ ମାନେ ଯିଏ ଅନ୍ୟ ର ଦୁଃଖ ତ ଚାହାନ୍ତିନି କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ଲାଗେ ତାଙ୍କ ଛଡ଼ା ଦୁନିଆ ରେ ସମସ୍ତେ ଖୁସି ରେ ଅଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବ ରେ ଫୋଟୋ ରେ ହସୁଥିବା ମଣିଷ ଟି ବି ହୋଇ ପାରେ ରାତିରେ ଶୋଇ ନପାରୁଥାଇ ପାରେ ।

୪. ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀ ମାନଙ୍କ ଠାରେ ପାଠ ପ୍ରେସର , ସାଥି ର ଲୋକପ୍ରିୟତା ଓ ଅନ୍ୟ ର ସୁନ୍ଦରତା କୁ ନେଇକି ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ବୟସ ବଢ଼ିବା ସହ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇ ନୂଆ କାରଣ ରେ ପରିଣତ ହୋଇ ଯାଏ।

ପୁରୁଷ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ଯୁବାଵସ୍ଥା ରେ ବେକାରୀ ସମସ୍ୟା ଛଡ଼ା , ଛୋଟ ବେଳର passion କୁ ଆଗକୁ ପୁରା ନକରିବାରେ , ଜୀବନ ସାଥି କୁ ନେଇ , ପରିବାର ର ପ୍ରେସର ନେଇ ଅନେକ ମାନସିକ ଅସନ୍ତୁଳନ ଦେଖାଯାଏ। ଆଉ ବିଶେଷ କରି ସେକ୍ସ ଏଜୁକେସନ ର ଅଭାବ ରୁ ନିଜର ସେକ୍ସୁଆଲ ଲାଇଫ କୁ ନେଇକି ଭ୍ରାନ୍ତ ଧାରଣା ରଖି ପୁରୁଷ ମାନେ ବହୁତ ଅଧିକ ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ରେ ଥାନ୍ତି। ସର୍ଭେ କହୁଛି ଶତକଡ଼ା ଏକ ଭାଗ ରୁ କମ ପୁରୁଷ ନିଜର ଏଭଳି ମାନସିକ ସମସ୍ୟା କୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିପାରନ୍ତି।

ଆଉ ନାରୀ ମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ବି ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ନିଜର ପରିବାର ପାଇଁ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର ସହ compromise କରିବା ତାଙ୍କୁ ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ଦେଇଥାଏ , ଜୀବନ ସାଥି କୁ ନେଇକି , ଅର୍ଥ କୁ ନେଇକି ,ଭବିଷ୍ୟତ କୁ ନେଇକି ଓ ପରିବାର ରେ ତାଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ସମ୍ମାନ ନ ପାଇବା ବି ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ତାଙ୍କୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦିଏ। କିନ୍ତୁ ସାଧାରଣତଃ ନାରୀ ମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ସେମାନେ ନିଜ ମନ ର ଦୁଃଖ କୁ କିଛି ମାତ୍ରା ରେ ପ୍ରକାଶ କରି ଦିଅନ୍ତି ଯାହା ଫଳରେ ପୁରୁଷ ଙ୍କ ତୁଳନା ରେ ମାନସିକ ରେ ସେମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଭଲ ଥାଏ ବୋଲି ସର୍ଭେ କୁହେ ।

ତେବେ ଏହି ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ଫଳରେ କଣ ହୁଏ

୧. ରାତିରେ ନିଦ ହୁଏ ନାହିଁ ଯାହା ଫଳରେ ନିଦ୍ରା ଜନିତ ରୋଗ ହୁଏ

୨. ଷ୍ଟ୍ରେସ ହରମୋନ କ୍ଷରଣ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ହ୍ରାସ ପାଏ ।

୩.ଅଧିକ ଦିନ ଷ୍ଟ୍ରେସ କିମ୍ବା ଡିପ୍ରେସନ ଯୋଗୁଁ ଶରୀର ଅଧିକ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ମସ୍ତିଷ୍କ କୁ ହୁଏ ଓ ଅନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଙ୍ଗ କୁ ରକ୍ତ ସଂଚାଳନ କମିଯାଏ ଓ ରୋଗ ହୁଏ।

୪.enzyme କମିଯିବା ଫଳରେ ଖାଦ୍ୟ ବି ଭଲ ଭାବରେ ହଜମ ହୁଏ ନାହିଁ ସେଥିପାଇଁ ବି ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ।

୫. ଯେବେ ନେଡ଼ିଗୁଡ଼ କହୁଣୀ କୁ ବୋହି ଆସେ ସେତେବେଳେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବି କଥା ପହଞ୍ଚି ପରିବାର ଉଜୁଡ଼ି ଯାଏ।

ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ନିଜ ସହ ନିଜେ ଅଧିକ ସମୟ ବିତାଇବା ଆବଶ୍ୟକ ଅଛି। ନିଜର ମନ ର ଦ୍ଵନ୍ଦ କୁ ନିଜ ଲୋକ ଙ୍କୁ ବୁଝେଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ , ମନକୁ ଶାନ୍ତ ରଖିବାକୁ ହେଲେ ଆବଶ୍ୟକ ହିସାବରେ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ର ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ , ନିଜ ଜୀବନ କୁ ଅନ୍ୟ ସହ ତୁଳନା ନକରି ନିଜ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ , କିଛି ପୁସ୍ତକ ପଢ଼ିବା , ଧ୍ୟାନ କରିବା / ଯୋଗ କରିବା ଲାଭ ଦାୟକ ହୋଇ ପାରିବ। ନିଜକୁ ଅଧିକ ମାନସିକ ଦୁର୍ବଳ ଭାବିଲେ ବାହାରକୁ ଯାଇ ଲୋକ ମାନଙ୍କ ସହ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତର ରେ ମିଶିବା , ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ରେ ସମୟ କାଟିବା , ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରଣ କରିବା , ଲେଖା ଲେଖି କରିବା ଆଦି ଆପଣଙ୍କୁ ଅନେକ ମାତ୍ରା ରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଯଦି ଆପଣ ନିଜେ ନିଜର ସମସ୍ୟା ଜାଣି ସାରିଛନ୍ତି ତେବେ ଜାଣି ନିଅନ୍ତୁ ଆପଣ ଅଧା ରୁ ଅଧିକ ସମସ୍ୟା ର ସମାଧାନ କରି ସାରିଛନ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ମନେ ହେଲେ ବିନା ସଂକୋଚ ରେ ଡାକ୍ତର ଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଅନ୍ତୁ କାହିଁକି ନା ଆପଣଙ୍କ ଶରୀର ସବୁଠାରୁ ମୂଲ୍ୟବାନ।

ଗୋଟିଏ କଥା ମନେ ରଖିବା ଉଚିତ -

"It's okay not to be okay " । ସବୁ ଦିନ ସମାନ ନଥାଏ ଯଦି ବି ଆପଣ ନିଜର low phase ରେ ଅଛନ୍ତି ଆପଣ ଲଢ଼ନ୍ତୁ ଓ ଅନ୍ୟ ପାଇଁ ଉଧାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତୁ। ଅନ୍ୟ ଲୋକ ର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ବି ଯତ୍ନଶୀଳ ହୁଅନ୍ତୁ।

ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ , ଏକ ବିଶ୍ଳେଷଣ

ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା