ଦ୍ବାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଗଙ୍ଗ ବଂଶର ରାଜା ଅଙ୍ଗନବର୍ମନ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗ ଦେବ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଓ ଅନଙ୍ଗ ଭୀମଦେବ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନଙ୍କୁ ଅଧୃଷ୍ଠିତ କରାଇଥିଲେ। ୧୪୫୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଗଜପତି କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ମେଘନାଦ ପାଚେରୀର ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।

ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ପାଆନ୍ତି - ଶ୍ରୀବଳଭଦ୍ର ମହାପ୍ରଭୁ, ମା ସୁଭଦ୍ରା, ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁ ଏବଂ ସୁଦର୍ଶନ ମହାପ୍ରଭୁ। ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ର ଅଷ୍ଟଧାତୁ ରେ ତିଆରି ଯାହା କି ବହୁତ୍ ପବିତ୍ର ଅଟେ। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ର ବାନା ପଵନ ର ଓଲଟା ଦିଗ ରେ ଉଡ଼ିଥାଏ। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ର ଛାଇ ମଧ୍ୟ ଦେଖା ଯାଏ ନାହିଁ। ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ରୋଷେଇ ଗୃହରେ ୭ ହାଣ୍ଡି ଉପରକୁ ଉପର ଥୁଆ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସର୍ବ ପ୍ରଥମ ହାଣ୍ଡି ଆଗ ରୋଷେଇ ହୋଇଥାଏ। ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଉପରେ କୌଣସି ପକ୍ଷୀ ଏବଂ ଉଡାଜାହଜ ଉଡେନି। ସିଂଗଡୱାରାର ପ୍ରଥମ ସୋପାନରୁ, ଜଗନ୍ନାଥ ମଣ୍ଡଳ ଭିତରୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାବେଳେ, ଆପଣ ଦେଖିବେ ଯେ ସମୁଦ୍ରର କୌଣସି ଶବ୍ଦ ନାହିଁ, ତଥାପି, ଆପଣ ବାହାରୁ ମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରବେଶ କଲାବେଳେ ଆପଣ ସମୁଦ୍ରର ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ପାରିବେ ।

ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥଯାତ୍ରା ପୁରା ବିଶ୍ଵ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଏବଂ ପୁରା ବିଶ୍ଵରେ ବିଭିନ୍ନ ବିଭିନ୍ନ ଜାଗାରେ ଏହା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏହା ପ୍ରାୟ ୬୦ରୁ ଅଧିକ ସ୍ଥାନରେ ପାଳିତ ହେଉଛି । ଏହା ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ପାଳିତ ଦ୍ବାଦଶ ଯାତ୍ରାର ମଧ୍ଯରେ ପ୍ରଧାନ ।ଏହା ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱିତୀୟା ତିଥ୍ୟ ଦିନ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଯାତ୍ରା ଘୋଷ ଯାତ୍ରା, ମହାବେଦୀ ମହୋତ୍ସବ, ପତିତପାବନ ଯାତ୍ରା, ଦକ୍ଷିଣାମୁଖୀ ଯାତ୍ରା, ନବଦିନ ଯାତ୍ରା, ଦଶାବତାର ଯାତ୍ରା, ଗୁଣ୍ଡିଚା ମହୋତ୍ସବ ଓ ଆଡ଼ପ ଯାତ୍ରା ନାମରେ ବିଭିନ୍ନ ଶାସ୍ତ୍ର, ପୁରାଣ ଓ ଲୋକ କଥାରେ ଅଭିହିତ।

ଏହାର ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟ, ଶିଲ୍ପକଳା, ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ବିକାଶ ସହିତ ବହୁତ ଅଧିକ ମହତ୍ଵପୂର୍ଣ ଯାତ୍ରାଗୀତରେ ଗୋତେବ ହୋଇଥାଏ।

ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ, ତାଙ୍କ ଭାଇ ପ୍ରଭୁ ବାଲାଭଦ୍ର ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ଦେବୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କୁ ଜଗନ୍ନାଥ ପୁରୀ ମନ୍ଦିରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି। ହିନ୍ଦୁମାନେ ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଏକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି।

ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଚାରି ଧାମ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଚାରୋଟି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଏବଂ ଆକର୍ଷଣୀୟ।

ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ 🙏🏻

ଓଡ଼ିଶାର ରହସ୍ୟମୟ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ତାର ପ୍ରାଚୀନତା ।