ଜଗତର ନାଥ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମହିମା ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ, ଅସୀମ, ଅପାର | ସାମାନ୍ଯ ମଣିଷ ମନ, ବୁଦ୍ଧି, ବିବେକ, ଦେଇ କଳ୍ପନା କରିବା ଅସମ୍ଭବ | ତାଙ୍କରି ଇଚ୍ଛାରେ ଏ ମର୍ତ୍ତ୍ଯ ମଣ୍ଡଳରେ ନାନା ପ୍ରକାର ଅଲୌକିକ ଘଟଣା ସବୁ ଘଟେ | ସାଧାରଣ ମଣିଷର ସବୁ ଦୁଃଖକୁ ହରିବା ପାଇଁ ବଳିଆର ଭୁଜ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ପୁରୀରେ ବିରାଜମାନ, କେବଳ ମଣିଷ ନୁହେଁ ବରଂ ଦେବତା ମାନେ ମଧ୍ଯ ତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ମନ୍ଦିରରେ ଅଧିଆ ପଡ଼ନ୍ତି |

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭିତରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ଚାରିଦ୍ୱାର ଅଛି, ମୁଖ୍ଯ ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାର କହିଲେ ସିଂହଦ୍ୱାରକୁ ବୁଝାଏ | ଏହି ମୁଖ୍ଯଦ୍ୱାରରେ ଆପଣ କିପରି ପ୍ରବେଶ କରୁଛନ୍ତି, ତାହା ଆପଣଙ୍କ ପାପ କମାଇ ପାରିବ ଏବଂ ପୁଣ୍ଯ ବଢ଼ାଇ ପାରିବ | କିନ୍ତୁ ଏହାର ବିପରୀତ ବି ହୋଇପାରେ | ଏହାର ପ୍ରମାଣ ଦିଅନ୍ତି ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଓ ମନ୍ଦିର ପୂଜକ |

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ମନ୍ଦିର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ସର୍ବ ଦେବା ଦେବୀ ମନ୍ଦିରରେ ବିରାଜମାନ କଲେ, କିନ୍ତୁ ସୂର୍ଯ୍ଯପୁତ୍ର ଯମ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରିବେ ବା କିପରି ? କାରଣ ତାଙ୍କ ହାତରେ ସର୍ବଦ ଥାଏ କାଳ ଦଉଡ଼ି, ଆଉ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଆଗରେ କାଳ ଦଉଡ଼ିର ଶକ୍ତି ବା କେତେ ? ତେଣୁ ଯମଦେବଙ୍କୁ ମନ୍ଦିରରେ ବିରାଜମାନ ହେବାକୁ ଅସୁବିଧାର ସମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା |

ଏବେ ଯମଦେବଙ୍କ ଅବସ୍ଥା କିଂ କର୍ତ୍ଯବ ବିମୁଢ | ତେଣୁ ସେ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇ ନିବେଦନ କରି କହିଲେ ଯେ କାଳ ଫାଶ ମୋ ଧର୍ମ, ତାକୁ ଛାଡ଼ି ମୁଁ ମନ୍ଦିରକୁ କିପରି ପ୍ରବେଶ କରିବି? ମୋତେ ଉପାୟ ଦିଅନ୍ତୁ | ଏହାପରେ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଯାଇ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସବୁ କଥା କହିଲେ, ଆମ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ କହିବେ ଆଉ ପ୍ରଭୁ ମାନିବେନି ଏମିତି କଣ ହେଇପାରିବ ! ତେଣୁ ଏହାର ଉପାୟ ବାହାର କରିବାକୁ ଯାଇ ଯମଦେବଙ୍କୁ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରବେଶ ତ ଦେଲେ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏକ ନିର୍ଧିଷ୍ଟ ଜାଗା ପ୍ରଦାନ କଲେ | କାରଣ କାଳ ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନିକଟରେ ସର୍ବଦା ରହିବେ ତେବେ ଜଗତର ସନ୍ତୁଳନରେ ଅସୁବିଧା ହେବ | ତେଣୁକରି ଯମଦେବଙ୍କୁ ଏକ ପଥର ଆକାରରେ ସିଂହଦ୍ୱାରରେ ବାଇଶି ପାହଚ ଚଢ଼ିଲା ବେଳକୁ ପ୍ରଥମ ପାହଚ ନିମ୍ନରେ ବିରାଜମାନ କରାଇଲେ |

ଏହି ଦୁଆର ବନ୍ଧ ତଳେ ଆଜି ବି ଏକ କଳା ରଙ୍ଗର ପଥର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ | କୁହାଯାଏ ମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ବେଳେ ଏହା ଉପରେ ପାଦ ଥାପି ଗଲେ ପାପ ସବୁ ହରଣ ହୋଇଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଯଦି କେହି ସିଂହଦ୍ୱାର ଦେଇ ଫେରନ୍ତି ତେବେ ସେ ପଥରକୁ ଡେଇଁ କରି ବାହାରକୁ ଆସିବା ପାଇଁ କୁହାଯାଇଛି | ଯଦି ଫେରିବା ବେଳେ କେହି ପାଦ ଥାପି ଆସେ ତେବେ ହରଣ ହୋଇଥବା ପାପ ପୁଣି ଫେରିଆସେ ବୋଲି ମାନ୍ଯତା ଅଛି | ଏବଂ ଏହା ପଥର ଭଳି ଦେଖାଯାଏ ସତ, କିନ୍ତୁ ଏହା ପଥର ନୁହେଁ ନା ହି କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଧାତୁ, ବହୁ ବିଶୋଧନ ପରେ ମଧ୍ଯ ଏହା ଜଣାପଡି ନାହିଁ | ପ୍ରଥମରୁ କହିନଥିଲି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମହିମା ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ, ଅସୀମ, ଅପାର, ସାମାନ୍ୟ ମଣିଷ, ମନ, ବୁଦ୍ଧି, ବିବେକ ଦେଇ କଳ୍ପନା କରିବା ଅସମ୍ଭବ |

ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ

ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବିଚିତ୍ର ମନ୍ଦିର - ସିଂହଦ୍ୱାରେ ଯମଙ୍କ ବାସ

ସିଂହଦ୍ୱାରେ ପ୍ରତିଟି ମଣିଷକୁ ସମୀକ୍ଷା କରନ୍ତି ସ୍ବୟଂ ଯମ